Gobernadora ug Mayor Naglalis

Ni Alex Mapoy

Agusan del Norte Gov. Ma. Angelica Rosedell Amante – Matba ug Buenavista Mayor Norbert Babano Pagaspas

BUENAVISTA, Agusan del Norte – Pipila ka minuto nga nagkatinubagay sila Agusan del Norte Gov. Ma. Angelica Rosedell Amante – Matba ug Buenavista Mayor Norbert Babano Pagaspas atubangan sa gatosan ka mga Social Pensioner kinsa nagtigom sa J.P. Satorre Gymnasium sa maong lungsod adtong Martes sa buntag.

Hisayran nagkatigom ang mga Social Pensioners nga taga – Buenavista sanglit nagpahigayon ang Department of Social Welfare and Development (DSWD) Caraga og pay-out sa pagadawatong pension sa mga nahisgotan.

Nagsugod ang pagtinubagay tali nila Gov. Matba ug Mayor Pagaspas tungod lamang sa hisgotanan sa ID diin ilawom sa kadumalahan ni Mayor Pagaspas, nang-isyu kini og bag-ong ID sa mga membro sa Office of the Senior Citizens Affair (OSCA) Buenavista ug gitugbangan usab ni Gov. Matba pinaagi sa pag-isyu og ID nga Kusog Agusanon.

Sa maong kahimtang, naglibog ang mga Senior Citizens nga taga – Buenavista kon kinsa ang tuohan – ang OSCA ID ba nga permado ni Mayor NBP o ang Kusog Agusanon ID nga gi-isyu ni Gov. Matba.

Tungod niini, nabahin ang mga senior citizens nga taga – Buenavista diin kadtong mga supporter ni Mayor NBP, nagpa-membro sa OSCA Buenavista ug nidawat sa bag-ong Senior Citizen’s ID nga permado sa opisyal samtang kadtong senior citizens nga mga supporter ni Gov. Matba, sa Kusog Agusanon kini nagpa-membro hinungdan nga nakadawat kini og Kusog Agusanon ID.

Isip resulta, kon ang membro sa OSCA Buenavista magpa-hiling o magpa-admit sa Agusan del Norte Provincial Hospital, maglisod kini pag-avail sa serbisyong panglawas sanglit ang unahon mao kadtong dunay gihuptang Kusog Agusanon ID butang nga gikasubo sa mga nahisgotan.

Samtang kon ang naghupot og Kusog Agusanon ID ug walay nahuptang ID sa OSCA Buenavista, unya, mo dangop sa buhatan aron mo avail sa gihanyag nga libreng serbisyong panglawas, maglisod usab kini pag-avail sanglit bugtong gihatagan og prayuridad mao lamang kadtong dunay nahuptang Senior Citizens’ ID nga permado ni Mayor NBP.

Kahibaluan nga dugay nang gi-awhag ni Mayor NBP ang tanang senior citizens sa Buenavista nga magpa-membro sa OSCA aron makapahimulos kini sa tanang serbisyo nga gihanyag ug kon gusto usab kini nga makapahimulos sa serbisyo sa probensya, mas maayo matod pa nga magpa-membro kini sa Kusog Agusanon sa ingon wala – tuo nga serbisyo ang madawat.

Alayon niini, gisukmatan ni Mayor NBP si Gov. Matba atubangan sa mga senior citizens kabahin sa isyu sa Senior Citizens’ ID aron mahatagan og katin-awan ang maong isyu.

Sukmat ni Mayor NBP, “Tan-awa ra gyud na Gov. nuh, maayo kay naa gyud ka dire, kita gyung duha manggi-awit karon. Sayonan ka ning grupo sa pikas, Republic of the Philippines, Province of Agusan del Norte, wala gani lungsod. Sa akong giingon sa DSWD, kung gusto sila mo avail sa programa sa goberno, ilang sundon, unsay requirements ug unsay qualifications. Kana ra ug wala tay dapat laing hisgotan. This is not an issue of politics. Ako dire Gov. wala koy pakialam, kung ni-botar ba sa ako o wala. Basta kay kung gusto sila sa programa sa goberno, subayon nila ang procedure. Dili puwede mo short cut. Ang balaud wala nag-ingon nga adto mo sa probensya mag-process og ID. So, mao ra na siya Gov. nganong nagkaguliyang ni. Sa ubang lungsod, wala may laing senior citizens nga association. Dire ra man sa Buenavista.”

Tubag usab ni Gov. Matba, “Kabalo ka Mayor nganong wala?”

Niyango usab si Mayor NBP, “Oh?”

Gipasabot ni Gov. Matba, “Kay ang Mayor didto sa ubang munisipyo, bisan pa mga kontra nila ang Sangguniang Panlungsod, bisan pa wala sila nagkahiusa, wala pud silay gipili sa gitagaan og benepisyo sa Social Pension. Ikaduha Mayor, kon mo ingon ka nga ang passed administration, gipasagdan ang senior citizen, you have to understand. Karon ra pung tuiga, nidako ang budget para sa senior citizens mao na nga mas daghan ang naka-avail sa Buenavista kay national government mani.”

Dali usab kining giklaro ni Mayor NBP, “ Mo tubag na pud ko Gov. Ok, hahahaha. Gwapo ni kay one-on-one, straight to the point. Ahhhh, first sa ID, the issuance of IDs, is other issue sa social pension. Kining akong instructions sa ID, katong mga senior citizen nga gustong mo avail sa programa sa local government unit sa Buenavista, dapat, ang ID nga inyong gamiton, ang ID na nga gipermahan sa mayor. Kay gusto man kaha mo nga programa sa munisipyo, kay programa man ni sa munisipyo, kwarta man sa munisipyo ang gamiton niini, dapat ang mga tawo nga mo avail sa mga programa sa munisipyo, nag-ila sa mayor, nag-ila sa organisasyon sa local. Karon, ganahan ba mo, akoy mayor, nay mangayo nakog tabang didto, unya ang ID gipakita, wa mani, expire mani.”

Nisambat si Gov. Matba, “Mayor, naa diay expiration sa ID?”

Nipadayon si Mayor NBP, “Ahh, lahi naman ni nga mayor. Lahi naman ang mayor karon. Mao na akong giingon, halimbawa, kamo pud nga mga senior citizen nga gi-recognize sa probensya, di, adto pud mos probensya. Kon mangayo pud mo og tabang didto sa probensya, di man pud mo nako pugngan kay ilaha man pud nga funding ang gigamit didto. Di ba? So, sa akong tan-aw, dili isyu ang issuance sa ID. Natural, ako naman ang mayor karon, di, akong gi-require ang OSCA nga dapat, tanan nga mga senior citizen nga magpa-membro sa OSCA, dapat, ang ako nang perma maoy ilhon. Karon, ikaw, senior citizen ka, unya, wala ka niila sa mayor, mangayo kag tabang, kahayahay ba nimo. Oh, di ba? So, mao na akong giingon, kadto bang imong gisulte Gov. nga wala namo dawata, mao nang inyo na lang gidawat. Ahhhh, it’s unfair statement. Ngano man? Kining nia karon nga nangdawat, naa may imong mga sakop dire nga mga gatos kapin. Kay kon conclusive ka nianang imong statement,  nga ako gyung gipili, kanang usa ka gatos kapin, ako na kanang gipatanggal sa DSWD. Pero, nasayod ko nga wala koy kagahom niana kay dili ni akong programa. Programa ni sa DSWD. Kami, igo lang mi gitahasan nga kini, i-verify ni didto kon qualify ba ni mo dawat. So, ang lista, dili gikan sa amoa. Kon dili, gikan sa DSWD. Igo lang namo gi-verify. In fact, kining grupo ni Mr. Calunsag, nag-file og reklamo didto sa DSWD. Ilang gi-alleged didto nga naa daw mi gipang-include nga dili qualified kay negosyante. Tuod man, ang DSWD, niadto sa balay. Ilang gipang-verify piece by piece. Ilang gibutang didto, sa gi-file nga case. Ilang gibutang didto nga negosyante ning tawhana. Ngano man nga naka-apil mani sa social pension. Nan, tuod man. Nangadto ang taga – DSWD didto. Na, pag-abot didto, ilang na abtan, isa ka ginikanan nga nanimaho na ganing ihi,  dili na makatindog. So, kini nga mga butang, kita ray naghimo sa butang nga komplikado sa mga butang nga sisiw ra unta.  Mao ra na akong ikasulte Gov.”

Pamugos usab ni Gov. Matba, “Mayor, kabalo ka Mayor, nuh? Kon wala seguro nibarug ang probensya, bisag isa ka gatos, wala seguroy madawat. Ang kinahanglan lang, ang ID lang nga magpamatuod nga senior citizen na ka,  kay mao ra na ang gipangita sa DSWD Regional Office nga basehan para makadawat mo o dili.”

Daling giklaro ni Mayor NBP, “So, ing-ani ra man ni. Kana man gyung ID ID, kuan mana, kuan mana depende sa atong understanding. Pero, basta kay sa atua niini, balik ta. Pasalamat ta nga niani nga programa. Oh, hahaha programa sa national government. Ako, di na kaayo ko magpalawom, Gov. Mo escalate man gud ni. Madako kaayo ang estorya, unya, social pension ra ba ni. Unya, niabot na ra ba ta sa inyong probensya. But, again, dako ang akong pag-respeto sa imoha, Gov. Kanang ID ID system, kami intawon dire sa Buenavista, Gov. pagma-ospital intawon ni among mga residente kon walay ID nga Kusog Agusanon, dili nila atimanon. Maghisgot ta og ID, ha? Ako, gitagaan nako og freedom ang taga – Buenavista. Kon gusto mo og serbisyo sa municipal, i-avail ninyo. Walay pili. Mao na ang akong standing order. Kon mo adto mo sa probensya, pangayo mo didto og tabang, kon matabangan mo. So, salamat ta kay nag-doble ang atong serbisyo – naay serbisyo sa municipal, naa puy serbisyo sa probensya, mas paspas ang atong kalamboan. Ako bitaw, Gov. dili nako kinaiya nga mangangkon og project kon dili sa munisipyo. Kay kaluoy sa Dios, akong sulte sa ilaha, we can stand bisan walay suporta sa provincial government. Makabarug ta diha. But, when it comes to the project of the national government, respetohon lang nato kon unsay nalatid sa balaud. So, mao ran a. wala gyuy lain namong ikasulte sa Buenavista.”

Gi-uyunan usab kini ni Gov, Matba, “Mayor, tama ka. Because the essence of the law is not only about the municipality. Ang essence sa law, nga ang deserving nga mga senior citizen, mao gyuy maka-avail sa programa sa national government. Ing-ana ang emphasis ana. Kay kon ang national government, kaya lang nila mo diretso sa mga munisipyo, wala na unta na nanginahanglan og mga LGUs, pareha nato. Karon, kon gusto ta nga hapsay gyud ang Buenavista, kon pareha ta nga mo sunod ani, hapsay gyud ang Buenavista.”

Ni-uyon usab si Mayor NBP, “I agree. Ngano? Kita gyud ang gitahasan. But, again, tanan natong gibuhat nga processes, as a matter of requirements, is subject for the verification and approval of the regional office of the DSWD. So, ang naay say ana kon naa bay discrimination sa Buenavista, ang DSWD tungod kay kami man ang ilang suguon dire sa municipal. Verify ni palihog. Naay dugang 200 ka mga tawo. I-verify nato. Pag-abot didto, mohatag mi og report. So, sila na ang dunay final say kon ila ba tong i-approve. Pareha karon, tungod sa kaguliyang dinhe sa Buenavista, dunay dugang 200 na unta nga ihatag, apan tungod niini nga problema, nag-status quo ang Buenavista. Kadto sa unang daan. So, kon ilang i-approve kon unsay qualified,  sila gyud ang dunay say niana. Wala tay mahimo niana sa local. Kay dili man ko mo sugot pud nga yatakan ang akong katungod, isip mayor sa Buenavista. Dili ko mo sugot niana. Kay ako, nagrespeto sa kagahom sa provincial government. So, dapat kon unsay kagahom nga gihatag sa municipal level, respetohan pud nato. So, mao ra na akong ikasulte.”

Gidaygan usab ni Gov. Matba si Mayor NBP, “Ang akong pagrespeto sa imoha, magpabilin.”

Bawos usab ni Mayor NBP, “Gov, kanang imong gisulte sa akoa, ako nang ibalik sa imo. Oh, kay basta, ako ra na ibalik sa imo. Basta sa amo dire, kinsa tong qualified kay naa may qualifications balik sa requirements, kon qualified, nganong dili man nato dawaton. Total, dili man kita ang mo dawat kondi ang DSWD. So, mao ra gyud na Gov. wala koy laing ikadugang. Ventilated na. Exhausted na ang mga opinion para nga ang atong mga ginikanan intawon dinhe, maka-avail na niini. So, kon unsa man tong gimando sa balaud, maoy atong sundon.”

Saad ni Gov. Matba, “Sige, Mayor. Mas maayo nga matag payout, para clear gyud, bisan sige ta estorya, sige man mo dawat, nuh? Permi ko naa dire. So, kada payout, naa ko dire.”

Gitin-aw usab ni Mayor NBP, “Gov, dili man isyu dire ang ID. Kanang ID, didto gyud na sa processing. Karon, kon naa gyud ta sa listahan, apil gyud ka nga mo dawat. So, kon magbalik-balik si Gov dire, so, malipay mi nga mabisitahan mi permi dire og gobernador para mo paspas gyud ning Buenavista nga molambo. Okey? So, salamat Gov sa imong pagbisita.”

Tubag usab ni Gov. Matba, “Salamat pud, Mayor Pagaspas.”