Epekto sa El Niño Gikabalak-an

Ni Alex Mapoy

(Left) Upstream part of Taguibo River just before Bobon Creek. 

(Right) BCWD personnel measure on April 29, 2015 the 

water yield of the Taguibo River using a stream 

flow meter just downstream of Bobon Creek and 

within the project site of the Butuan Bulk Water 

Supply Project. Photo File of BCWD

BUTUAN CITY – Gikabalak-an sa kadumalahan sa Butuan City Water District (BCWD) ang grabeng epekto sa nasinatiang Mild El Niño human inanay nga nag-ubos ang volume sa tubig nga makuha sa watershed area.

Ning mga ulahing adlaw, gibundakan sa makusog nga ulan ang watershed area, butang nga gikalipay pag-ayo sa water district sanglit gilauman niini nga mo taas ang volume sa tubig nga ilang makuha.

Ang kalipay nga gibati sa water district ang nahulipan ra usab kini og kabalaka sanglit imbes mo taas ang volume sa tubig sa watershed, ilang namatikdan nga inanay kining niubos taliwala nga nakasinati na og mga pag-ulan ang dapit nga gikuhaan sa tubig.

Nagtimaan kini nga ang nasinatiang pag-ulan sa watershed ang dili pa bastante nga mopabalik sa normal nga volume sa tubig ug padayon pang nipatigbabaw ang epekto sa Mild El Niño.

Una nang nagpagawas og forecast ang Philippine Atmospheric Geophysical and Astronomical Services Administration (PAGASA), ang nasinatiang Mild El Niño, mo lungtad pa kini sa tunga-tunga sa tuig, apan duna matod pay tsansa nga mo lahos kini sa kataposang bahin ning tuiga.

Subay niini, gipahayag ni BCWD Senior Public Relations Officer Ramil S. Barquin, kon ugaling molungtad ang weak El Niño sa kataposang bahin ning tuiga, dunay taas nga purohan nga ang tubig sa Taguibo River magpadayon kini sa pag-ubos.

“If the weak El Niño will extend until the end of this year, then there is a high possibility that the water yield of Taguibo River will continue to lower down until such time that it will be lower than the 59% of the required 1,200 cubic meters per hour,” kabalaka ni Barquin.

Basi sa gihimong monitoring sa water district sa Taguibo River, ang mga pag-ulan sa watershed area, wala nakapataas sa volume sa tubig nga makuha sa maong suba.

Namatikdan usab ang inanay nga pag-ubos sa volume sa tubig sukad nasinatian ang weak El Niño sulod lamang sa isa ka bulan.

Sa gihimong pagsukod sa tubig sa Bobon Creek sulod sa project site sa Butuan Bulk Water Supply Project, ang tubig nga nidagayday sa Taguibo River, duna kini average measure nga 2,100 cubic meter kada oras katumbas kini sa 175% sa gikinahanglang tubig sa water district.

Ang water district nanginahanglan lamang og 1,200 cubic meters nga tubig kada oras kansang volume sa tubig ang bastante na nga i-suplay sa tibuok service coverage sa BCWD.

Bisan nilagpas og 75% ang water source, ang extraction rate dili makaabot og 1,200 cubic meters matag oras gumikan sa inanay’ng pag-ubos sa lebel sa tubig. Ang average total production nga ma-extract gikan sa Taguibo River, anaa lamang sa 704 cubic meters matag oras katumbas sa 59% sa kinatibuk-ang gikinahanglan nga volume sa tubig sa water district. Dunay panahon nga mosaka kini sa 886 cubic meters matag oras ug ang pinakaubos nga water production, mo abot sa 472 cubic meters matag oras adtong Abril 29 ning tuiga.

“Based from the hourly monitoring of the Taguibo River, the accumulated rain have not increased the water yield of the river. It has been observed that the stream has decreased within a month despite of incidences of rain.”

“On April 29, 2015, the water yield of the Taguibo River was measured using a stream flow meter. It was measured just downstream of Bobon Creek and within the project site of the Butuan Bulk Water Supply Project. The amount of water flowing through the Taguibo River measures an average of 2,100 cubic meter an hour which is about 175% of BCWD’s requirement of 1,200 cubic meters.”

“Despite the 75% excess of water source against the requirement, the extraction rate could not reach the 1,200 cubic meters per hour requirement due to lower river depth. The average total production extracted from the Taguibo River is only 704 cubic meters per hour which is about only 59% of the requirement of BCWD with only a maximum production recorded of 886 cubic meters per hour and lowest production of 472 cubic meters per hour on that date,” pagsaysay ni Barquin.