Suspension vs Hospital Gitaguan?

Ni Alex Mapoy

Pabiling normal ang operisyon sa Butuan Doctors' Hospital taliwala nga dunay napagawas nga suspension order gikan sa Bureau of of Health Facilities and Regulatory Services. Wala lamang kini napatuman tungod sa gidusong apela sa BDH ngadto sa buhatan ni Health Sec. Jannette Garin.

BUTUAN CITY – Wala gitaguan ang suspension order kondi dunay nakaduso nga apela ang kadumalahan sa Butuan Doctors’ Hospital (BDH) ngadto sa buhatan ni Health Secretary Janette Garin hinungdan nga wala kini na serve ngadto sa nahisgotang tambalanan hangtod ning orasa.

Nagtimaan kini nga magpadayon ang normal operation sa BDH hangtod wala pay resulta sa gidusong apela niini ngadto sa buhatan sa kalihim.

Pinasikad sa dokumento, nahukman sa Bureau of Health Facilities and Regulatory Services nga ibasura sa hingpit ang gidusong motion for reconsideration sa BDH dungan sa pagmando nga ipatuman ang unang desisyon, adtong Marso 9, 2015 nga i-suspende sulod sa isa ka bulan ang operisyon sa maong ospital.

“Wherefore, pursuant to the Implementing Rules and Regulations of R.A. 8344, the BDH’s license to operate is suspended for one (1) month. The BDH is hereby ordered to CEASE and DESIST from operating for same period reckoned from the date of receipt of this Resolution.”

Gipagawas ang maong kamanduan nga permado ni Atty. Nicolas B. Lutero III, CESO III adtong Abril 1 sa kasamtangang tuig.

DOH Caraga Regional Director Dr. Jose Llacuna, Jr.

Sa monthly press conference sa DOH Caraga, giklaro ni DOH Caraga Regional Director Dr. Jose Llacuna, Jr. ngadto sa mga tigbalita nga dili mapatuman ang isa ka bulan nga suspension sa operisyon sa BDH tungod sa gidusong apela sa kadumalahan sa ospital ngadto sa buhatan sa kalihim.

Dugang ni Dir. Llacuna, dili ma-serve sa ahensya ang suspension order batok BDH sanglit gihulat pa ang mahimong resulta sa apela sa maong tambalanan.

“Dili to ma diretso pag-implement tungod kay at about that time that there was a dismissal of the motion for reconsideration, there was already an appeal. Meaning to say, nahuman na ang among stand. After dismissal, it could be self-explanatory because there is an appeal and right now, it is in the office of the Health Secretary,” pagklaro ni Dir. Llacuna.

Sa kwentada, kapin tulo ka bulan na nga napagawas ang desisyon pagbasura sa motion for reconsideration sa BDH, apan wala kini napatuman tungod sa nadusong apela.

Basi sa desisyon, gibasura sa ahensya ang mosyon sa BDH human pakyas kini pagkombinse sa Bureau of Health Facilities and Regulatory Services sa DOH.

Dunay gihimong dayalogo sa DOH Caraga Regional Office, adtong Hunyo 25, 2015 ala-1:00 ang takna sa hapon dihang nahidangat ang National Team gikan sa Metro Manila aron hisgotan ang implementasyon sa maong kamandoan.

Sa dayalogo, wala pasudla ang mga sakop sa media ug wala tugti nga maminaw kon unsay masabotan.

Tuyo lamang unta sa mga media adtong tungora mao ang pagpaminaw ug paghibalo kon kanus-a hingpit i-serve ang gilumotan nga suspension order.

Nakalatid sa desisyon ni Atty. Lutero nga isa-isa nga gitubag ang tulo ka argumento sa BDH nga maoy unod sa giduso niining mosyon.

Una, gipamugos sa BDH nga walay tulubagon ang tambalanan sa nabuhat matod pa niining “prohibited acts” pinasubay sa nakalatid sa Section 1 sa Republic Act 8344 o mas nailang An Act Penalizing the Refusal of Hospitals and Medical Clinics to Administer Appropriate initial medical treatment and support in emergency or serious cases, amending for the purpose batas pambansa bilang 702. Otherwise known as “an act prohibiting the demand of deposits or advance payments for the confinement or treatment of patients in hospitals and medical clinic in certain cases. Wala usab matod pay legal nga basehan nga magmando sa pagsuspende sa license to operate sa BDH.

“R.A. 8344 does not ascribe liability to hospitals or medical clinics for the commission of the prohibited acts enumerated in Section 1.”

Alang kang Atty. Lutero, dakong sayop ang gipamugos sa kadumalahan sa BDH sanglit basi sa balaud, dili mahimong balibaran sa ospital o klinika ang ni bisan kinsang pasyente labi na ang pag-demand og deposito. Klaro kaayo nga ang maong “prohibited act,” nahimo sa naasoy’ng tambalanan isip “juridical entity.”

Pamugos ni Atty. Lutero, simple lang ang giingon sa balaud, kadtong ospital nga dili modawat og pasyente, masilotan sibo sa kalapasan nga nahimo.

“Obviously, what the law penalizes is the refusal of a hospital, and that refusal is the very fact of a juridical person (the hospital), not only that of a natural person. Hence, any hospital found to have violated R.A. 8344, and its IRR, should be held liable and sanctioned accordingly,” pahayag ni Atty. Lutero.

Bisan wala giklaro sa R.A. 8344 kon unsa nga silot ang ipahamtang sa malapasong ospital, apan kon basihan ang Implementing Rules and Regulation niini, ang balaud naghatag kagahom sa Bureau and Licensing Regulation nga kasamtangan mao ang Bureau of Health Facilities and Regulatory Services pagsuspendi sa lisensiya sa ospital tungod sa kapakyas pagsunod sa naasoy’ng balaud.

“Moreover, while it is true that R.A. 8344 does not expressly provide for the specific penalty for erring hospitals or medical clinics, Item 6.6 of the Implementing Rules and Regulation of the said Act empowers the Bureau and Licensing Regulation (now Bureau of Health Facilities and Regulatory Services) to suspend the license of a hospital for failure to comply with R.A. 8344, which reads: At the instance of the Bureau and Licensing Regulation, administrative proceedings may also be pursued against erring clinics or hospitals that could lead to either suspension or revocation…” pagklaro ni Atty. Lutero.

Kon basehan usab angDoctrine of Corporate Responsibility, ang ospital dunay tulubagon sa dili makiangayon nga buhat sa mismong opisyal o kaha empleyado.

Ikaduha, gipamugos sa BDH nga wala kini hatage sa saktong proseso. Gipamugos pa nga angayan unta nga hatagan kini og igong kahigayonan nga makapresentar sa ilang depensa adiser ipagawas ang desisyon.

“Respondent Butuan Doctors’ Hospital was not afforded due process,” ikaduhang argumento sa BDH.

Giklaro usab ni Atty. Lutero, dili madawat sa Bureau of Health Facilities and Regulatory Services ang argumento sa BDH. Gipadalhan og sulat sa Bureau ang BDH direkta sa Medical Director ug nadawat kini adtong Agosto 22, 2014. Unod sa maong sulat mao ang pagmando sa BDH pagsumite sa ilang “written explanation/comment” kabahin sa reklamo sulod sa tulo ka adlaw gikan sa pagdawat sa sulat. Nitubag ang BDH ug naghangyo nga lugwayan ang panahon aron kini makasumite sa ilang tubag kansang hangyo, gipaboran sa ahensya hangtod nakahatag og pagpasabot ang naasoy’ng tambalanan.

Dugang sa abogado, sa reklamo usab ni Chan, nagpahigayon sila og “fact-finding investigation” sa BDH diin nahinabi ang President/CEO sa ospital, hospital administrator, legal counsels ug nihatag pagpasabot sa ilang kabahinan bahin sa kaso ni Jannary Chan nga nadala sa maong ospital.

Gawas niana, nag-imbestiga usab matod pa ang team ngadto sa San Francisco Dostors’ Hospital kansang ospital maoy nag-refer nga dalhon ang pasyente sa BDH.

Kataposang argumento sa BDH, ang isa ka bulan nga suspension sa operisyon o bisan isa lang ka adlaw, maghatag kahasol sa mga pasyente kinsa na admit sa ilang tambalanan tungod sa nagkadaiyang sakit nga gihambin ug maghatag pa kini og peligro sa kinabuhi sa mga nahisgutan.

“The closure of the hospital for one month, or even just for one day, will wreak havoc on the patients who are confined in the hospital for various health concerns, some grave and even life threatening,” kataposang argumento sa BDH.

Tubag usab ni Atty. Lutero, igo lang nagsunod ang Bureau kon unsay gimando sa balaud ug duna silay tulubagon kon ila kining supakon.  Ang isa ka bulan nga suspension sa operisyon sa BDH maoy gisangpotan sa nahimo niining kalapasan.

Pamugos sa abugado, maayo ang tumong sa balaud. Giseguro lamang sa R.A. 8344 nga malikayan nga dunay kinabuhi sa pasyente ang mamiligro kinsang kahimtang talandugon nianang higayona, dili lamang kutob niadtong kabus nga walay ikabayad sa tambalanan kondi lakip na kadtong dunay ikabayad, apan na apekehan lang og kwarta nianang tungora. Bililhon ang matag gutlo aron dili mamatay ang pasyente hinungdan nga kinahanglan kining hatagan sa hinanaling pag-atiman. Igo lang gipanalipdan sa balaud ang katungod sa pasyente nga mabuhi basi sa nakalatid sa Batakang Balaud ug dili ang paghatag kanila og peligro hinungdan nga gipaboran sa Bureau ang reklamo sa inahan sa batang namatay.

“WHEREFORE, based on the foregoing premises, there being no justifiable reason given by Respondent to reconsider the Resolution of this Office dated March 9, 2015, this Office resolved to DENY the Motion for Reconsideration of Respondent BDH, for lack of merit.”

Sa bahin ni Remedios S. Chan, ang isa ka bulan nga suspension sa BDH dili igo nga ikabayad sa kinabuhi sa namatay niining anak nga si Yanna. Bisan pa man, mapasalamaton pa gihapon kini sa bag-ong kamandoan nga gipagawas sa Bureau of Health Facilities and Regulatory Services sa DOH diin ang desisyon, pabor sa ilang kabahinan. Ang giduso nga motion for reconsideration sa BDH ang gibasura kini sa nasangpit nga ahensya.

“ALL WE WANT IS JUSTICE, though one month suspension for BDH is not enough for the price of LIFE for my beloved YANNA. But I’m still very THANKFUL that at least the BUREAU OF HEALTH FACILITIES AND REGULATORY SERVICES of DOH has just release a new ORDER in our favor DENYING the motion for reconsideration filed by the respondent Butuan Doctors Hospital,” pahayag ni Chan.

Gitin-aw ni Chan, pait nga mawad-an og anak diin gihimo nila ang tanan aron lamang masalbar ang kinabuhi niini, apan pag-abot sa BDH, gibalibaran kini human walay igong salapi nga ika-deposito ngadto sa ospital alang sa medikasyon.

Nanghinaut na lamang si Chan nga ang ilang mapait nga kasinatian, dili na masuble pa aron wala nay laing inahan nga maghilak.

“If you are a parent and you are in my shoe, and you are in an emergency situation, your child is very critical, you are rushing in the Hospitals’ Emergency Room running for your child’s life, seeing your child having life saving measures, intubated.. ambubag.. multiple intravenous lines.. high flow oxygen etc.. and you are begging to be admitted to save his/her life… and you will also be rejected and experience the same situation that we’ve been.. waking each day and your child is gone…. I don’t know how you will handle it… It is still WORTHY to share this news though it is really, very painful on our part to express how still deeply hurting we are being the parents and the victim of the situation, for we are hoping that this won’t happen again to our friends, relatives and to others who might read the story,” panghinaut ni Chan.

Gisulayan ning mantalaan pagkuha og komento ang kadumalahan sa BDH bahin sa nakaung-ong nga suspension order, apan pakyas kini pagkuha sanglit gibalibaran kini sa gwardiya dungan sa pagbutyag nga wala sa sulod sa tambalanan si Dr. Claudio B. Estacio, ang hospital director sa maong ospital.

Dumduman nga adtong Hulyo 15, 2014, tungod sa kakulang sa pasilidad sa San Francisco Doctors Hospital (SFDH), gidala ang pasyente nga si Yanna diha sa BDH. Bisan gitabangan ug gi-ubanan pa sa duha ka mga nurses sa SFDH ang pasyente bitbit ang kompletong medical certificate ingon man referral, gibalibaran kini sa BDH sanglit ang dalang salapi niadtong tungora ni Remedios S. Chan anaa lamang sa P8,000 hangtod P10,000. Gipangayuan sila sa admission staff og P30,000, taliwa sa gihimong pagpakiluoy ug paghangyo sa pamilya, wala gidawat ang nasangpit nga pasyente. Sa hitabo, nakahukom ang pamilya nga dalhon si Yanna ngadto sa laing ospital. Subo palandungon, adiser nahidangat sa usa sa mga tambalanan sa dakbayan sa  Davao ang maong pasyente, nahunusan na kini sa hinulamang kinabuhi gumikan sa matud pa “congestive heart failure.”