Thursday, April 16, 2015

Seaman Niduaw Gipusil

Ni Alex Mapoy

BUTUAN CITY – Blangko pa ang kapulisan sa pag-ila sa pagkatawo sa riding-in-tandem nga nipusil sa makadaghang higayon ngadto sa usa ka seaman diha sa Montilla St. atubangan sa Gloreto Suites, Purok 3, Brgy. San Ignacio sakop ning siyudad adtong Martes, alas – 8:45 sa gabii.

Basi sa imbestigasyon ni SPO4 Wilson B. Ejos, Jr., sa Butuan City Police Station 1, padulong ang biktima sa Gloreto Suites kinsa nagmaneho adtong higayuna sa gipanag-iyahang sakyanan.

Sa maong dakbalay unta gikaingong magpalabay sa kagabhion ang biktima kinsa gikan pa niduaw sa tulo niini ka mga anak nga atua sa panimay sa iyang asawa nga nahimutang diha sa Block 1 Lot 36 Rosewood Subdivision, Brgy. Villa Kananga ning siyudad.

Paghiabot sa biktima atubangan sa Gloreto Suites, kalit nga ni-overtake sa sakyanan sa biktima ang single motor nga dunay duha ka buok sakay.

Hag-as lamang siyang gipamusil tumong sa nagkadaiyang bahin sa lawas hinungdan nga dali kining nadala diha sa MJ Santos Hospital, apan paglabay sa pipila ka oras, gibalhin ra usab kini ngadto sa Davao area.

Sa hitabo, walay laing gitudlo sa biktima nga suspetsado kondi ang mismo niining asawa nga inahan sa tulo niini ka mga anak.

Pamugos sa biktima, basi sa imbestigasyon ni SPO4 Ejos, wala siyay laing gikaaway dinhe sa siyudad kondi ang gibuwagan niining asawa kinsang pangalan ang pabiling gipugngan sa kapulisan.

Bangi lamang nilang magtiayon ang gitudlong motibo sa biktima nganong nahitabo ang maong insidente.

Nagbuwag ang duha sukad pa adtong 2013 hangtod sa pagsuwat ning balita.

Nasayran nga nahiabot lamang ang biktima ning siyudad aron motambong sa gihimong pagdungog sa korte sa kasong gipasaka sa asawa kaniya sa paglapas sa Republic Act 9262 o mas naila nga Anti-Violence Against Women and their children (VAWC) Act of 2004.

Giila sa imbestigador ang biktima nga usa ka Rafael Tiongson Suyko, Jr., 42 anyos, buwag sa asawa, seaman, residente sa 79 Matutum St., San Juan Village, Bangkal, siyudad sa Davao.

Una niini, dihang nakadawat og impormasyon ang kadumalahan ni Station Commander PSI Nefre Telewik Acaso uban ni PSI Marisan Liza Estrada kabahin sa hitabo, dali kining girespondihan, apan wala na nila na abti pa ang mga tirador.

Gikaingong nagsuot ang mga suspetsado og itom nga jacket kinsa sakay sa itom usab nga motorsiklo nga walay plaka.

Narekober sa crime scene ang 9 ka basiyo sa gituohang kalibre punto 45 nga pistola, Honda City motor vehicle kolor maroon, ug pipila ka mga mahalong gamit sa biktima.

1K Sakong Abuno Itunol sa SurNor

Ni Alex Mapoy
BUTUAN CITY – Usa ka libo na lang ka mga sako sa abuno ang nabilin nga gipaninguha sa kadumalahan sa Philippine Coconut Authority (PCA) Caraga nga mahatag ngadto sa mga mag-uuma sa lubi ning rehiyon.

Ang maong ihap maoy nahibilin sa kinatibuk-ang 80,000 ka mga sakong abuno nga itunol ngadto sa mga mag-uuma sa nakalabay’ng tuig 2014.

Gigahinan ang nahisgutang proyekto og P24 milyones kansa 99 porsyento nang napahimuslan sa mga benepisyaryong mag-uuma sa lubi.

Basi sa pamahayag ni PCA Caraga Acting Project Development Officer Grace Orilla, ang nahibiling usa ka libo ka mga abuno, ang gitagana ug itunol kini ngadto sa mga mag-uuma sa lubi sa probensya sa Surigao del Norte.

Dugang ni Orilla, paningkamotan sa buhatan nga adiser mahuman ang kasamtangang bulan, mahuman na ang pag-apud apud sa mga libre nga katumsan.

Kon mahuman ang distribusyon, mokabat sa kinatibuk-ang 20,000 ka mga mag-uuma sa lubi ang makabenepisyo sa 2014 nga alokasyon.

Sa kinatibuk-ang ihap sa abuno, mokabat sa 5,500 ka mga katumsan o semilya sa lubi ang maabunohan katumbas sa 5,050 ka ektaryang kalubian.

Ang usa ka ektaryang kalubian sa ideal nga pagtanom, nanginahanglan kini og upat ka sakong abuno.

Sulod sa usa ka ektarya, ang ideal usab nga ihap sa katumsan nga matanom mokabat sa usa ka gatos ka buok.

Pasabot sa opisyal, walay laing katuyuan sa pagpanghatag og abuno sa goberno ngadto sa mga mag-uuma sa lubi ning rehiyon kondi mao lamang ang pagpataas sa produksyon hangtod 25 porsyento.

Nakabentaha sa lubi nga maabunohan mao ang unod niini baga kon itandi sa wala na abunohan nga nipis.

Wednesday, April 15, 2015

Recoreda vs Motor - Shabu Swapping Gipakusgan

Ni Alex Mapoy
BUTUAN CITY – Beteranong kawatan ug nabuang sa gidiling drugas ang gitudlong responsable sa insidente sa kawat sa motorsiklo sa pipila ka bahin ning siyudad sa Butuan.

Paghulagway kini sa kadumalahan sa Butuan City Police Station 1 pinaagi ni Station Commander PSI Nefre Telewik Acaso.

Sumala ni Acaso, kasagaran sa mga nalambigit sa kawat sa motor mao kadtong mga edaran na ug magpangita na og drugas kon dili kini makasuyop.

Dugang ni Acaso, ang kinawat nga motor sa mga kawatan, i-barter kini og shabu aron lamang makasuyop og drugas.

Pipila sa mga kinawat nga motor ang gipang-chop chop ug ang mga parte niini ang gipabayluan sa makabuang nga shabu.

Ang mga kinawat nga motor ang ipangbaligya o pabayluan og drugas dinhe sa siyudad ug kon dili mahalin, adto kini ibaligya sa Rehiyon X.

Gi-angkon sa opisyal nga dunay kawatan og single motor ang lumad nga taga – Butuan, apan kadaghanan niini nanimuyo sa Agusan del Sur ug Davao area.

Kini ang hinungdan kon nganong nikusog ang kawat sa motorsiklo tungod sa pagpakabuang sa gidiling drugas sa pipila ka indibidwal nga naghatag kahasol ngadto sa tag-iya og motor.

Subay niini, gipakusgan sa kapulisan ang gihimong recoreda, adlaw ug gabii, kansang katuyuan mao ang pagpahimangno sa mga residente nga bantayan pag-ayo ang gipanag-iyahang motor.

Dunay higayon nga kon makita sa grupo nga dunay motor nga gi-parking sa gawas sa panimay nga sayon lamang kawaton, manuktok ang kapulisan sa tagbalay aron pahimangnuan nga isulod ang motor sa ingon dili kini makawat.

Walay laing pinaka-epektibo nga pangkontra sa mga kawatan og motor kondi ang pag-amping lamang sa gipanag-iyahang sakyanan.

Gipasigarbo usab sa opisyal nga dunay kawatan og motor ang ilang nasikop, apan padayon gihapon nilang gipangita ang ubang mga kawatan aron dakpon ug patubagon sa salaud nga nahimo.

Tambag usab sa nahisgutan, kon dunay mamatikdan ang katawhan nga dunay tawo nga kadudahan og lihok, angayang itaho gilayon kini sa kapulisan aron hatagan sa hinanaling aksyon sa ingon mapugngan ang dautan niining laraw.

Pamilya Green Day Ipahigayon

Ni Alex Mapoy
BUTUAN CITY – Salmotan sa usa ka libo ka mga benepisyaryo sa Pantawid Pamilyang Pilipino Program (4Ps) sa Department of Social Welfare and Development (DSWD) Caraga ang ipahigayong Pantawid Pamilya Green Day diha sa Brgy. Bonbon ning siyudad alas-4:00 ugma sa buntag.

Basi sa impormasyon nga gipaabot ni DSWD Caraga 4Ps Regional Information Officer II Ryan Malbas Tapayan, gikan lamang ning siyudad ang mga benepisyaryo nga mo apil sa maong kalihokan.

Mahimong kaabag sa aktibidad ang panggamhanang lokal sa dakbayan sa Butuan ingon man sa Department of Environment and Natural Resources (DENR) 13.

Nanghinaut na lamang ang opisyal nga motambong ang maong ihap sa mga benepisyaryo aron mahimong mabungahon ang maong aktibidad.

 “This is to inform you that DSWD Caraga will host Pantawid Pamilya Green Day on April 17 at 4am in Brgy. Bon2x covered court. 1,000 pantawid beneficiaries within the city enjoin to participate the act. This is in partnership with clgu bxu and denr 13. I hope you can come,” text message ni Tapayan.

Hisayran nga dili lang kini ang unang higayon nga nagpahigayon og kalihokan ang ahensya nga gipahitabo sa sayo sa buntag kondi sa nanglabay nga mga bulan, dunay pipila ka mga kalihokan nga sayo sa buntag gipahigayon diin gibaktas ang kadalanan aron ipakita sa katawhan ang libuang ihap sa mga tawo nga nakapahimulos sa programa. 

Tuesday, April 14, 2015

Babaeng Budol-Budol Gikasohan

Ni Alex Mapoy
BUTUAN CITY – Hingpit nang naduso ang kasong estafa batok sa usa sa tulo ka mga babayeng Budol-Budol human nasikop dihang nagpatabang ang biktima sa kapulisan diha duol sa Junil Machine Shop, Ochua Avenue sakop ning siyudad pasado alas-11:05 kagahapon sa buntag.

Naila ang biktima nga usa ka Purita Gerona, 66 anyos, minyo, nagpuyo sa Purok 1 Brgy. Lapu-Lapu sakop ning siyudad samtang ang suspetsado nagpaila sa pangalang Grace Garcia Mendoza, 43 anyos, minyo, residente sa Caloocan Manila.

Basi sa asoy ni Nanay Purita dihang gihinabi ni Station Commander PSI Nefre Telewik Acaso sa Butuan City Police Station 1, gikan siya sa Langihan area ug nikawas sa gisakyang sakyanan atbang sa Junil Machine Shop nga nahimutang sa maong dapit.

Kalit siya nga gitawag sa usa ka babae nga ulahing nailhan nga usa ka Grace hinungdan nga iyang giduol. Una pa kining nisugilon kaniya nga gikan pa siya sa abroad ug kalit nga nakauli dinhe sa Pilipinas sanglit himatyon ang iyang inahan, apan, patay na matod pa nga iyang na abtan.

Gisukit-sukit pa siya ni Grace kon asa na ang anak niining malditahon, apan dali usab nitubag si Nanay Purita nga wala siyay anak nga malditahon, pero duna siyay anak nga naminyo didto sa England.

Ni-jamming pa kaniya pagsulte nga kanunay ba siyang gipadal-an sa iyang anak, apan, nitubag usab si Nanay Purita nga wala nagpadalhan og kwarta ang iyang anak, hinono-a, sila pa ang magpadala niini og kwarta.

Kalit nga niabot ang laing babae nga “English speaking” ug nagpatabang kon asa makita ang pinakadako nga hardware sa siyudad kay mamalit kini og materyales nga gamiton sa pagatukuron niining resort sa lungsod sa Nasipit, Agusan del Norte.

Nanghambog pa kini nila Nanay Purita ug kang Grace nga duna kini yati nga atua sa maong lungsod.

Dali usab nga gisanong nila Nanay Purita ug Grace ang babae nga nangayo kanila og panabang ug dali usab nga nihanyag ang English speaking nga babae nga hatagan sila og pahalipay.

Nagpara usab si Nanay Purita og traysikol nga ilang masakyan padulong sa hardware, apan, daling nihanyag si Grace nga duna siyay sakyanan ug maoy ilang sakyan.

Adiser sila nakaabot sa hardware nga padulngan, nanghunong una sila kay gi-safety ang dala niining mga papel de bangko sama sa dolyares diin kon ikonberter sa Philippine money, libuan ka pesos ang kantidad niini.

Gihimo kini sa English speaking nga babae sa kabalaka nga mabantayan siya nga dunay gidala nga dakong salapi.

Naglami ang estorya, nahisgutan kon duna bay kwarta si Nanay Purita sanglit simple lamang kini manamit. Nitug-an usab kini ngadto sa mga mangingilad nga duna kini dalang kwarta balor P26,000.

Gibulahan pa si Nanay Purita nga gumikan sa ka “honest” niini, nibunot ang mangingilad og P25,000 isip pahalipay sa naulahi.

Gikuha ang kwarta ni Nanay Purita, apan gipangayo pagbalik sa naulahi ang P1,000 para aduna usab siyay pang pocket money hinungdan nga P25,000 ang nakuha sa mga mangingilad.

Ang kwarta ni Nanay Purita ug ang gihatag nga kwarta sa mangingilad nga P25,000 ang giusa kini pagsulod sa gamay nga bag.

Gibulahan pa pag-ayo si Nanay Purita hangtod nakatug-an kini nga dunay kwarta sa bangko balor P150,000 kansa maoy kantidad sa iyang cheque nga atua sa ilang panimay.

Gipasuot pa kini sa singsing nga dunay brilyante ug dayong biso-biso sa katarungan nga gaan ang iyang pamati kay matinud-anon kaayo ang naulahi.

Niadtong higayona usab, kamulo og sulod si Grace sa kwarta ngadto sa bag ug gikuha ang gisuot niining singsing nga dunay mga brilyante ug giapil kini pagsulod sa maong bag.

Gi-selyuhan ang maong bag og gihatag kini ngadto kang Nanay Purita ug gipadala ngadto sa ilang balay kay ila kining kuhaon pagka-ugma.

Gihulatan pa sa mga nahisgutan si Nanay Purita nga makabalik gikan sa ilang pinuy-anan aron dalhon ang cheque ug swerte na lamang nga gi-abrehan kini sa iyang mga anak ang dala nga bag nga matud pa, gisudlan sa kwarta ug mga singsing.

Gipasidan-an pa kini nga taguan pag-ayo ang bag aron dili mawala ang sulod niini nga kwarta.

Naglisud pag-abre ang mga anak ni Nanay Purita hinungdan nga gitabas ang kilid niini ug didto nasuta nga ang sulod sa maong bag, pulos papel nga grade IV.

Nagdali pagbalik si Nanay Purita sa nahimutangan sa sakyanan sa mga mangingilad ug swerte nga dunay naka-standby nga pulis sa dalang Ochua hinungdan nga nagpatabang kini.

Dihang nakita nga nagpadulong si Nanay Purita sa sakyanan sa mga mangingilad, nikanaug si Grace hinungdan nga dali kining gisikop sa mga pulis samtang ang sakyanan nga atua sulod ang duha ka babae uban ang lalaking driver ang dali nga nakasibat.

Igo na lang sa pagpakiluoy ang maong mangingilad nga si Grace ug hugot kining nagdumili nga wala siya kaila sa duha ka mga babae nga sakay sa sakyanan sanglit igo ra matud pa siya gipasakay.

Apan, una nang gipahayag sa biktima nga si Grace maoy nagsulod sa kwarta nga P25,000 sa bag samtang ang cheque unta nga balor P150,000 maoy magsilbing garantiya sa mga suspek nga dili sila ilaron ug sibatan ni Nanay Purita.

Sa karon, tingkagol si Grace nga usa sa tulo ka mga Budol-Budol nga nangilad kang Nanay Purita.

Tulisan sa Klinika Padayong Giila

Ni Alex Mapoy
BUTUAN CITY – Taliwala nga nakapagawas na ang Regional Crime Laboratory Office 13  og cartographic sketch, apan, blangko pa gihapon ang kapulisan pag-ila sa tinuod nga pagkatawo sa nag-inusarang tulisan nga nanulis sa usa ka klinika nga nahimutang sa 2nd Floor Rural Bank Building, AD Curato St., Brgy. Rajah Soliman ning siyudad.

Gipanag-iyahan ang nahisgutang klinika sa usa ka Dr. Mary Christine Suasing Minerva, 40 anyos, minyo, residente sa 115 RVM Compound, Burgos Ext., Brgy. Tandang Sora sakop ning dakbayan.

Sumala ni Butuan City Police Station 1 Station Commander PSI Nefre Telewik Acaso, nigawas sa imbestigasyon nga gihimo nila SPO2 Junniel R. Salarda ug SPO1 Jonathan A. Basil, didto sulod sa klinika si Dr. Minerva ug ang assistant niining si Jovelyn C. Fuentes dihang nisulod ang tulisan nga nagpatuong pasyente.

Kalit lamang matud pang nibunot sa dalang armas ang tulisan ug pugsanong gikuha sa wala ilhing suspetsado ang gipanag-iyahang mga mahalong butang sa mga biktima sama sa iPhone 4 Apple brand nga nagkantidad og P14,000; iPhone 6+ Apple brand nga nagkantidad og P38,000; MyPhone nga nagbalor og P3,500; ug cash money nga dili mo ubos sa P25,000.
Cartographic sketch sa lalaki nga nanulis
sa klinika ni Dr. Mary Christine Suasing
Minerva. BCPS1 Photo File

Human nakuha sa tulisan ang tuyo niini, paspas kining nisibat samtang ang mga biktima, gibiyaan nga wala pasakiti.

Una niini, daling nanawag si SG Constancio G. Diaz, Guard on Duty pinaagi sa 166 hotline aron ipahibalo nga gitulis ang klinika ni Dr. Minerva adtong Bernes, pasado alas-3:15 sa hapon.

Dali usab kining giparespondihan ni Acaso sa grupo ni PSI Agustin Miranda Navarro, ang hepe sa Theft and Robbery Unit (TRU) sa nasangpit nga police station ug nagpahigayon og ocular inspection.

Ang tulisan gihulagway nga duna kini gitas-on nga 5’4 – 5’5, 40 – 46 ang edad, nagsul-ob og t-shirt color dark blue/light blue combination, cargo short pants ug dunay pack bag nga color blue.

Subay niini, nanawagan ang opisyal sa publiko nga kon makakita kini og tawo nga susama og hitsura nga gipaskin sa ibabaw, itaho gilayon kini sa pinakaduol nga buhatan sa kapulisan aron kini masikop ug manubag sa salaud nga nahimo.









Monday, April 13, 2015

Tech-Voc Grads Nanghawod

Ni Alex Mapoy
BUTUAN CITY – Nanghawod ang duha ka mga nigradwar sa Automotive Servicing NC II hinungdan nga nakadawat kini og Tatak TESDA medallions atol sa gipahigayong graduation rites.

Giila ni TESDA Caraga Specialist 1 Robert E. Roperos ang duha nga sila Jhon Michael G. Longakit ug Vincent P. Musico.

Ang duha pulos nakahuman sa nasangpit nga kurso sa Saint Joseph Institute of Technology (SJIT).

Gidawat ang maong pasidungog atol sa 43rd Commencement Exercises sa SJIT.

Gipasabot ni Prof. Renato D. Tesaluna, SJIT Human Resource Development Officer ug kasamtangang Tech-Voc Coordinator, angay lamang hatagan og pasidungog ang duha tungod sa gipakita niining “exemplary performance” gikan sa “theoretical aspect” ug “hands-on application” hangtod nahuman ang training.

Girekognisa usab ni Tesaluna ang Technical Education and Skills Development Authority (TESDA) Caraga nga gidumala ni Regional Director Dr. Florencio F. Sunico, Jr. sa pag-abot niini nga ideya paghatag pasidungog sa “tech-voc students” nga nanghawod sa akademya.

Sa habig usab nila Longakit ug Musico, nahikurat kini dihang sila gitunolan og pasidungog sanglit wala sila gipahibawong daan ni Tesaluna.

Malipayon usab ang inahan ni Musico human silang duha nga magtiayon nakatungtong sa entablado aron isul-ob ang medalya sa anak.

Ang paghatag pasidungog sa “tech-voc students” nga nanghawod sa akademya maoy nahimong inisyatiba sa Public Information Office sa TESDA Central Office nga nahimutang sa siyudad sa Taguig.

Mechanization Program Gibida

Ni Alex Mapoy
BUTUAN CITY – Gibida karon sa kagamhanang Aquino ang Farm Mechanization Program sa natad sa pag-ugmad sa yuta.

Ang maong programa nagtumong nga mapakusog ang produksyon sa abot sa uma gamit ang modernong teknolohiya sa panguma.

Sa tabang sa mekanisasyon, mahimong mas mapadali ang buluhaton sa pagtanom ug pag-ani sa mga mag-uuma sama sa humay hangtod na sa pagbaligya sa merkado.

Gawas nga mapadali, matabangan usab ang mga mag-uuma nga makaminus sa galastohan sa pagtikad sa gipanag-iyahang basakan.

Sumala ni Rodolfo P. Estigoy, Ph.D, ang hepe sa Applied Communication Division / Science Research Specialist sa Department of Agriculture (DA), ang mekanisasyon usa ka teknolohiya nga dako kaayo og ikatabang sa mga mag-uuma.

Niadtong gusto nga mo gamit sa nadiskubre nga teknolohiya, dugang ni Estigoy, mahimo lamang makig-alayon ang mga mag-uuma sa pinakaduol nga buhatan sa ahensya sa ingon kini magiyahan.

Pasabot sa opisyal, niadtong hugpong sa mga mag-uuma nga magkasabot sama sa irrigators association nga mo palit sa nadiskubreng makinaryas, mahimo kining makapahimulos sa 85% nga subsidyo gikan sa ahensya samtang ang nahibilin nga 15% sa kinatibuk-ang kantidad sa makinarya ang abagahon na kini sa kapunongan. 

Sa bahin usab ni Acting Director III Nicandro M. Navia, Jr. sa Regional Technical Division (RTD) sa DA Caraga, tanang interbensyon alang sa panguma ang gipatuman ning rehiyon ug usa na niini ang mekanisasyon sa panguma.

Sumala ni Navia, bugtong gitutukan nila sa implementasyon sa mekanisasyon alang ning rehiyon mao lamang kadtong mga hugpong sa mga mag-uuma sama sa irrigators association o kaha farmers’ cooperative.


Gipatin-aw usab ni Emmylou Presilda, ang hepe sa Information Section sa DA Caraga, adiser mahatag ang subsidyo nga 85%, ila unang susihon ang hugpong kon ang gilapdon sa basakan ang angay bang hatagan sa ayuda sa goberno sa ingon dili mawala ang esensiya sa programa nga matabangan kadtong grupo nga dunay klarong yuta nga gitikad ug usab dili lang usa ang makapahimulos kondi daghan ang makabenepisyo.

Sa maong kahimtang, kadtong indibidwal nga gustong mo palit sa makinarya pang-uma, dili kini mahatagan og subsidyo gikan sa goberno. 

Sunday, April 12, 2015

Rabies Makatakod ug Makapatay?

Ni Alex Mapoy
AGUSAN DEL NORTE – Giklaro sa kadumalahan sa Agusan del Norte Provincial Veterinary Office nga makatakod ug makapatay ang rabies sa mananap.

Sumala ni Provincial Veterinarian Dr. Belen Aruelo makatakod ug makapatay ang rabies sa “infected” nga mananap pinaagi sa laway niini.

Dugang ni Dr. Aruelo, kasagaran makuha ang rabies gikan sa pinaakan sa binuhing hayop sama sa iro o kaha iring o kaha ihalas nga mananap.

Pasabot sa opisyal, ang deadly virus mo atake sa nervous system o utok nga maghatod og mga “neurological complications.”

Kasagaran sa mga hayop nga dunay rabies mao kadtong mga gitawag og asong kalye (Askal) sanglit bisan unsa lamang ang pagakaunon niini.


Nasuta nga ang rabies dili usa ka inheritance kondi magka-rabies ang hayop sama sa iro kon kini makakaon sa pagkaon nga kontaminado sa makamatay nga virus.

Ang rabies gitawag sa opisyal nga usa ka deadly virus diin kon ang usa ka tawo mapaakan sa iro nga dunay rabies, kon dili madapatan gilayon og tambal ang napaakan, dako kaayo ang tsansa nga kini mamatay.

Dili na bag-o pa alang sa pandungog sa mga Agusanon ang rabies sanglit sukad pa sa karaang panahon, ang rabies nagtunhay na kining daan.

Subay niini, padayong nanawagan ang opisyal sa tanang Agusanon nga pabakunahan ang mga binuhing hayop sama sa iro aron dili kini magka-problema sa higayon kini makapaak.

Alang sa opisyal, libre ang bakuna sa hayop hinungdan nga dili angay mabalaka ang katawhan sa pagpabakuna sa binuhing hayop sanglit libre kini.

Ladderized Program Gipatuman - Parole

Ni Alex Mapoy
BUTUAN CITY – Dako ang tinguha sa kadumalahan sa Parole and Probation Administration (PPA) Butuan nga adiser mahuman sa superbisyon sa buhatan ang tanan niining kliyente, tanang modalities sa Therapeutic Community (TC), ang mahatag kini ngadto sa mga nahisgutan.

Sumala ni Parole and Probation Officer II Alex CastaƱos naningkamot ang kadumalahan ni Chief Parole and Probation Officer Cristina Argente nga mahatag ang tanang modalities ngadto sa tanan niining kliyente.

Dugang ni CastaƱos, angayan lamang mahatag ang tanang modalities sa TC ngadto sa tanan niining kliyente.

Subay niini, gipangitaan og paagi sa buhatan nga mahatag ang tanang modalities pinaagi sa pag-usab sa programa diin mas gipamubo ang programa, apan, tanang angayan nga mahatag ngadto sa mga kliyente ang nalangkob na niini.

Kini ang hinungdan nga namugna ang Therapeutic Community Ladderized Program (TCLP) kansang programa mas mubo ang gikinahanglang panahon, apan mas komprehensibo ang paghatag niini.

Gihimo kini nga lakang sa buhatan sanglit nasayod kini nga dili tanang kliyente ang mapailawom nila sa superbisyon sa taas nga panahon sanglit dunay uban, ang mubo lamang nga panahon nga ila kining magiyahan.

Ilawom sa TCLP, masulod na niini ang Phase 1, 2, ug 3 diin sa mubo nga panahon, mahatag ang tanan nga angay mahatag ngadto sa kliyente.

Sa pinakaulahing kasayuran, ang buhatan dunay kapin 200 ka mga kliyente ang napailawom sa ilang superbisyon.