Bisperas sa Mayo Uno, Progresibo Nag-Pikit-Rally

Ni Alex Mapoy

Progresibong grupo nagpahigayon og pikit rally
sa DOLE, BCWD, DOTC, ANECO.

BUTUAN CITY – Lima ka mga ahensya sa goberno ang gipahigayonan og pikit-rally sa nagpakabanang grupo sa katilingban aron ipasibaw ang mga lehitimong yangongo sa yanong katawhan labi na sa mga mamumuo dinhe sa siyudad kagahapong adlawa.

Ang lima ka mga ahensya sa goberno naglangkob sa Department of Labor and Employment (DOLE), Butuan City Water District (BCWD), Department of Transportation and Communication (DOTC), National Labor Relations Commission (NLRC), ug Agusan del Norte Electric Cooperative, Inc. (ANECO).

Sa buhatan sa DOLE Caraga, gipasibaw sa grupo ang kasinatian sa mga mamumuo diin nag-agwanta kini sa kaubos sa suholan sa katindahanan, mall, ug paktorya sa plywood ug banana chips, taas nga oras sa pagtrabaho sa minahan, halapad nga kontraktwalisasyon, ug ang kawalay seguridad sa lahutay ug dili makabuhi sa pamilya nga sweldo.

Pamugos sa grupo nga gihimong taming matod pa ang balaud aron pitulon ang katungod sa mamumuo nga moreklamo.

Gi-alegahan usab sa grupo ang goberno nga nimugna kini sa nagkadaiyang sistema sa kontraktwalisasyon diin ang trabahante mahimong pa trabahuon 5 hangtod 9 ka bulan sa usa ka tuig kansang aron ilingkawas sa kagamhanan ang kompanya sa tulubagon alang sa kasegurohan sa trabaho, benepisyo, ug katungod nga maghugpong.

Ubos nga suholan ug pagpatuman sa dunot nga sistema
sa pamuo, gikondina. 

Mainiton usab nga gipasibaw sa grupo ngadto sa kadumalahan sa NLRC Caraga nga imbes, panalipdan ang interes sa mga mamumuo, gipasanginlan sa mga nahisgutan nga gipaboran sa ahensya ang rason sa kompanya nga mananggal og trabahante gumikan sa katarongan nga kini nabangkarote.

Nasakit ang grupo sanglit taliwala nga nag-shutdown ang kompanya, ulahi niining nasayran nga namakak lamang kini sanglit ilang nasuta nga nagpalapad kini sa operisyon sa palm oil.

Kadaghanan sa mga trabahante matod pa, ang nisubra na sa napulo ka tuig ang pagtrabaho, apan, pabilin pa gihapon kining contractual.

Gikondina usab sa grupo ang gidawat nga sweldo sa mga tindera ning dakbayan kinsa nagdawatan pa gihapon sa tag – P150 hangtod P180 ang adlaw kansang suholan ang lisud ibuhi sa pamilya o bisan sa empleyado nga ulitawo pa o dalaga.

Pamugos sa grupo, gi-antos lamang ang kagamay sa suholan aron dunay ikabayad sa balayrunon sa kuryente, tubig, abangan sa balay, dunay ikapalit og pagkaon, dunay ika-plete, ug ikapalit sa batakang panginahanglan.

Dismayado usab ang grupo sa gipatumang Public-Private Partnership (PPP) labi na sa BCWD ug sa kuryente sa ANECO kansang sistema gipahimuslan matod pa sa goberno ug sa pribadong hut-ong aron makabulsa sa dako nga ginansya.

Wala usab gikahimuot sa grupo ang pagpatuman sa Land Transportation Office (LTO) sa Joint Administrative Order (JAO) diin unod sa maong kamanduan mao ang pagpataas sa multa sa matag kalapasan sa lagda sa trapiko.

Katuyuan matod pa sa JAO nga mahimong disiplinado ang mga driver, apan sa lantaw sa progresibong grupo, gihimo lamang kining takuban aron matod pa, mahuthotan ug mo kita og dako ang goberno sa sektor sa transportasyon.

Sa maong kamatuoran, gi-awhag sa grupo ang tanang empleyado sa DOLE, NLRC, DOTC/LTO/LTFRB, ANECO, ug BCWD nga mo abin sa katawhang kabus, katawhang mamumuo sanglit sayod ang grupo nga apil usab ang mga nahisgutan na apektohan sa dunot nga sistema sa goberno dungan sa panghinaut nga mahimo kining instrumento sa kausaban alang sa kaayohan sa tanan.

Gihimo ang pikit rally sa grupong Kalipunan ng Damayang Mahihirap (KADAMAY) Butuan, Kilusang Mayo Uno (KMU) Caraga, ug Piston Partylist isip kabahin sa pagsaulog sa ika-129 ka tuig sukad gisugdan ang pinakaunang martsa sa Mayo Uno didto sa Chicago, Estados Unidos. 

Ning adlawa, gipasalig sa grupo nga liboan ka mga katawhan ang mo uban sa martsa aron saulogon ang Adlaw sa Mamumuo ug mo uban pagpasibaw sa lehitimo niining mga reklamo batok sa dunot nga sistema.

Watershed Giulan; Gripo Way Agas

Ni Alex Mapoy

Gripo nga tulo lang sa tubig ang niagas.

BUTUAN CITY – Subra ka lubog sa tubig bunga sa pagbundak sa makusog nga ulan sa watershed area maoy gitudlong hinungdan sa water district kon nganong awtomatiko niining gihunong ang operisyon sa mga pasilidad sa tinubdan sa tubig ning siyudad.

Pagklaro kini sa kadumalahan sa Butuan City Water District (BCWD) human subleng nihinay ang pressure sa tubig ug labi pa nga pipila ka bahin ning siyudad partikular na sa mga habog nga lugar ang walay suplay sa tubig.

Una nang nagpaabot og abiso ang water district sa publiko pinaagi ni BCWD Senior Public Relation Officer Ramil Barquin nga gi-shut off” nila ang mga pasilidad sa water source aron dili madaut sa grabe ka lubog sa tubig.

Dumduman usab nga adtong Merkules, bunga sa epekto sa low pressure area, gihabulan sa mabaga nga dag-um ang kawanangan nga bahin ning siyudad, apan wala kini nakaulan sa sentrong bahin ning siyudad, apan didto kini nipaulan sa bukirang bahin partikular na sa watershed area.

Subay sa pagbundak sa ulan, nangayo gilayon og dispensa ang water district sa tanang konsumidor sa kalit nga paghinay sa pressure o kaha pagkawala sa suplay sa tubig.

Taliwala pa man, gipa-andar gilayon nila ang lima ka mga pumping stations, apan ang produksyon sa tubig, wala ka pa igo pagsuplay sa tanang konsumidor sanglit ang na suplayan mao lamang ang “city proper.”

“Due to the sudden occurrence of heavy rains at the Taguibo River Watershed causing high water turbidity, BCWD has temporarily shut off its facilities at the water source. Entire service area will experience low water pressure while end points of the system may be waterless. 5 pump stations are operating to supply water up to the city proper,” text message release ni Barquin.

Sa pikas bahin, gikomperma sa water district nga nibalik na sa normal ang pressure sa tubig kagahapong adlawa.

Bisan pa man, makonsidera pa gihapon nga dili ka kompiyansahan ang kahimtang sa panahon sa watershed sanglit anaa pa gihapon ang baga nga dag-um nga nihabol sa naasoy’ng dapit.

Alayon niini, gitambagan ang publiko pagpundo nang daan og tubig aron kon bundakan sa makusog nga ulan ug subleng masinatian ang subra ka lubog sa tubig, awtomatiko nilang ihunong ang operisyon sa mga pasilidad sa maong  dapit.

“As of 9:15 a.m., Thursday, April 30, 2015, the Butuan City Water District’s water pressure is already at 5.5 MPa (Mega Pascal) or 80 psi. As such, the water pressure is back to normal.

However, the weather at the Taguibo Watershed is still unstable anticipating rain anytime. As a precautionary measure, we suggest that the consuming public store water to meet domestic needs. This is in preparation in case BCWD will be forced to suspend the operation of the facilities located at Sitio Iyao, Barangay Anticala due to incidence of high water turbidity at the source,” pinakaulahing pamahayag sa water district.

16 Mil Bakanteng Trabaho Gihanyag

Ni Alex Mapoy

DOLE Caraga Regional Director Atty. Johnson Cañete. 

BUTUAN CITY – Gilauman nga makibhangan ang ihap sa mga walay trabaho sa tibuok Pilipinas gumikan sa pagahimuon nga Labor Day Job Fair, karong adlawa, Mayo Uno.

Nasayran nga mokabat sa 29 ka mga partner agencies sa Department of Labor and Employment (DOLE) Caraga ang molambigit sa nasangpit nga aktibidad sa rehiyonal nga lebel.

Sa kinatibuk-ang ihap, segon ni DOLE Caraga  Regional Director Atty. Johnson Cañete, napulo niini ang sa local samtang 19 sa overseas.

Mokabat sa 16,208 ka mga bakante nga trabaho ang mahimong ka aplayan sa mga nangita og trabaho diin sa maong ihap, 1,355 ang local opening.

Pasabot ni Cañete, kon kompleto lang sa mga rekisitos ang mga nangita og trabaho, 1,355 ang on the spot nga mahimong ma-hire karong adlawa dinhe sa rehiyon.

Samtang ang 14-mil kapin ka mga bakanteng trabaho ang alang sa overseas nga pangimpleyo kansang mga trabaho gihanyag sa tanang recruitment agencies nga dunay job order alang sa abroad.

“29 ka mga partner agencies. Napulo niana ang local samtang ang 19 overseas. Dunay around 16,208 jobs available. Ang local niana kay mao may atong priority, 1,355 local opening. Sa ato pa, kon kompleto lang ang mga aplikante in terms of preparation sa ilang panabot ug skills, 1,355 ang puwedeng ma hired on the spot kay local man gyud ni nga available dinhe sa Butuan. Kanang 14-mil kapin, nationwide na siya, apan, gi-offer na sa tanang ahensiya nga dunay job orders para sa gawas,” pahayag ni RD Cañete.

Gitin-aw pa sa opisyal, ang pagpahigayon og job fair, wala lamang kini gihimo dinhe sa rehiyon sa Caraga kondi sa tibuok Pilipinas.

Sa maong okasyon, naningkamot ang kagamhanan nga makibhangan ang ihap sa unemployment ug under employment.

Dinhe sa Caraga, ang Labor Day Job Fair, ipahigayon diha sa Inland Resort nga nahimutang sa dalang J.C. Aquino ning siyudad.

“Sa Labor Day, atong gipaninguhaan nga ang atong unemployment labi na nga daghan ang ni-graduate, hatagan nato sila og prebilihiyo, mahatagan og chance. Mao nga every Labor Day, naa gyud tay Job Fair.

Ang Job Fair dili lang na sa Caraga, but it’s a nationwide Job Fair. Dinhe sa Caraga, buhaton na sa Inland Resort,” pagpasabot sa direktor.

Promo Diskwento Ipahigayon

Ni Alex Mapoy

RTWPB Caraga Board Secretary VI Earl Dela Victoria. 

BUTUAN CITY – Gidasig ang publiko sa pag-avail sa ipahigayong Promo Diskwento diha sa Inland Resort and Hotel sa dalang J.C Aquino ning siyudad dungan sa pagselebrar sa Adlaw sa Mamumuo o Labor Day karong adlawa.

Nagkadaiyang produkto ang mahimong mapalit sa katawhan tibuok adlaw kansang presyo ang mas barato kon itandi sa gibaligya sa nagkadaiyang balay pamatigayon ning rehiyon.

Gipasiugdahan ang kalihokan sa Regional Tripartite Wages and Productivity Board (RTWPB) Caraga kansang katuyoan nga makapalit ang tanang nangaplay og trabaho sa barato nga panaliton.

Sumala ni RTWPB Caraga Board Secretary VI Earl Dela Victoria, itapad ang Promo Diskwento sa ipahigayong Job Fair aron maseguro nga daghan ang makapahimulos sa gipabarato nga produkto isip paghatag bili sa adlaw sa mamumuo.

Dugang ni Dela Victoria, talagsaon ang maong kahigayon ug wala lamang usab gitagana ang barato nga mga produkto sa tanang nangaplay og trabaho kondi alang kini sa tanan.

Nagkadaiya nga batakang produkto ang mapalit sa katawhan sama sa lagutmon, gulay, de lata, noodles, kape, gatas, ug daghan pang uban.

“Ang Wage Board dunay ipahigayon nga Promo Diskwento. Dungan kana, Job Fair ug sa kilid, naa ang Promo Diskwento. Intero adlaw, discounted na siya. Nay lagutmon gikan sa bukid, nay de lata, so, pilian nato,” pagkomperma ni Dela Victoria.

Nanghinaut na lamang ang opisyal nga pinaagi sa ilang gihimo, makadaginot ang mga mamumuo sa pagapaliton niini nga konsumo sa panimay.

Informant Confidentiality Gikwestyon

Ni Alex Mapoy

Sultan Jamal Amerol

BUTUAN CITY– Gikwestyon karon ang isyu sa confidentiality sa magsilbing informant batok druga human pipila ka mga impormante ang nahibaw-an sa pipila ka mga drug pushers nga kini maoy nagsumbong.

Natuki ang maong hisgutanan human nipasibaw si Sultan Jamal Amerol nga ang kinabuhi sa pipila ka mga impormante batok druga ang nabutang sa peligro sanglit imbes itago sa kapulisan ang pangalan sa nagtug-an, nahibaw-an naman hinuon kini sa gisumbong.

Sa maong kahimtang, punto ni Sultan Amerol, magduha-duha na ang katawhan pagsumbong kon kinsa kadtong nagpayuhot sa gidiling drugas o nagamitan og shabu ngadto sa kapulisan sanglit mahibaw-an man kini nga si Talpulano maoy nagsumbong.

Dali usab nga gi-angkon ni Police Regional Office (PRO) 13 PCSupt. David Yalong Ombao nga dili perpekto ang kapulisan.

Gitin-aw usab ni Ombao, wala kini nagpasabot nga ang pag-angkon nga dili perpekto ang kapulisan, tanang mga pulis ang dunay daghang kasaypanan.

Pasabot sa opisyal, ang maong “lapses” gipaningkamotan sa han-ay ilawom sa iyang liderato nga mawala aron mapadali pagsumpo ang pagpayuhot sa iligal nga drugas.

PRO 13 Regional Director 13 PCSupt. David
Yalong Ombao.

“Hindi ho perpekto ang Philippine National Police (PNP). Hindi ko sinasabi na ang lahat na pulis ay may maraming mali. Mayroong pulisya na nasa hanay ng pulis na maari nating masasabi na gumagamit ng shabu. Yan po ay ina-address na ng aming intelligence,” pag-angkon ni Ombao.

Gibansay usab sa han-ay nga sa higayon nga dunay mo sumbong nga dunay nagpayuhot og drugas, ila kining panalipdan sa ingon dili mabutang sa alanganin ang kinabuhi niini ug dili na usab ma-link ang detalye sa pagkatawo sa impormante nga nisumbong sa kapulisan.

“Ang ginagawa po namin diyan, ay tini-training na naming yan. Hindi pa naming binababa kung makita naming na hindi pa motivated ang tao. Isa po yan sa programa na ginagawa natin pero hindi pa natin makikita yan. Kasi, kung mayroon tayong mahuhuli na shabu pusher, kahit nahuhuli na natin yan, mahihirapan natin ito na ma-link,” pasalig sa director.

Awhag sa opisyal, kon dunay isumbong nga indibidwal o grupo bahin sa drugas, mo dangop lamang kini sa Regional Headquarter sanglit anaa sila andam nga maminaw og mo aksyon.

Pasalig usab sa nahisgutan, pabiling ililong sa publiko ang pangalan sa nagsumbong aron dili mabutang sa kakuyaw ang kinabuhi niini.

“Even in a crime, yong witness namin must be protected kasi pag-ang witness namin ay hindi ma-protect, hindi pa tumatayo sa witness stand yan, pagnatakot yan, dismiss ang kaso yan. This is what we say to our police officers. How much more to our informant, nagbigay ka nang pangalan na nagbebenta ng shabu, nagsa-shabu, that is more highly confident. Dapat di ka kasali. Pero kung nagli-link at magiging delikado ang buhay niyo, hindi ho natin dapat magpakulong sa loob ng kulungan pagsabihin natin na mga suspek, kung ang mga witness natin ay pagbabarilin,” dugang pasalig sa opisyal. 

Implementers Gibansay ug Gidasig

Ni Alex Mapoy
BUTUAN CITY – Gidasig sa kadumalahan sa Department of Social Welfare and Development (DSWD) Caraga ang tanang maglangkob sa ikaduhang hugna sa “family assessment” sa Listahanan project nga himuon ang tahas nga gisangon sa ahensya sa tinud-anay.

Sumala ni DSWD Caraga Regional Director Minda B. Brigoli, bug-at ang tahas nga isangon sa ahensya ngadto sa mga nahisgutan labi na sa pagkuha sa husto ug katuohan nga datos gikan sa mga pamilya ning rehiyon.

Dugang ni Brigoli, ang makuha nga datos maoy mag-ila sa ekonomikanhong kahimtang sa matag Caraganon diin pinaagi sa maong datos, matumbok kon kinsa nga mga pamilya ang angayang tabangan.

Pahimangno sa director, angayan nga himuon ang responsibilidad sa matag usa nga kinasingkasing labi na nga ang kaugmaon sa makonsiderang kabos nga pamilya ning rehiyon, nagdepende kini sa datos nga makuha sa mga nahisgutan.

“Welcome to DSWD family. Each of you is a hero of this historical event. Your output will determine the socio-economic of every Caraganons who will be identified poor, Brigoli said. “Be serious in this endeavor, work with all honesty and commit your heart because their future lies in your hands,”pahayag ni Brigoli basi sa impormasyon ni Maria Cecilia N. Sosas sa Social Marketing Unit sa nasangpit nga ahensya.

Subay niini, gihashasan ang tanang maglangkob sa proyekto sa igong kahibalo aron mahimo kining epektibo sa tahas nga gisangon.

Hisayran, mokabat sa 1,577 ka mga “newly-hired field workers” ang padayon nga gibansay sa ahensya alang sa hingpit nga implementasyon sa proyekto.

Gikabutyag ni Sosas, tuyo niini nga makuha ang sakto ug katuohan nga datos nga maoy ibutang sa “database” sa giilang “kabos nga pamilya” ning rehiyon.

Ang kinatibuk-ang ihap nga gibansay naglangkob sa mga area coordinators, area supervisors, enumerators, encoders, ug verifiers.

“Some 1,577 newly-hired field workers are currently trained by the Listahan project of the Department of Social Welfare and Development (DSWD)-Caraga for the 2^nd round family assessment.”

“The said staff will be equipped through various capability trainings as area coordinators, area supervisors, enumerators, encoders, and verifiers for them to gather correct, accurate, and credible database of the poor families in Caraga,” pahayag ni Sosas.

Nag-unang katuyuan sa nasangpit nga proyekto mao ang paghimo og “update” sa database sa “kabos nga pamilya” ug usab maghatag sa mas dekalidad nga datos sa ingon matabangan ang tanang partners sa ahensya sama sa mga ahensya sa goberno ug ubang stakeholders nga maoy magsilbing sumbanan sa ipatuman niining “Social Protection Programs and Services.”

Toolkits for Livelihood Gitunol

Ni Alex Mapoy

Cong. Erlpe John Amante of the 2nd Dist. of Agusan del Norte is shown 

here with the graduates of his congressional district and TESDA 

officials during the Graduation and Awarding of Toolkits under the 

Special Training for Employment Program (STEP) held recently 

at the province’s Training Center’s Social Hall. 

Courtesy of TESDA Caraga

BUTUAN CITY – Daghan nga mga trainees ang nakadawat og toolkits human kini nakalampos sa kursong vocational sa Technical Education and Skills Development Authority (TESDA) ilawom sa Special Training for Employment Program (STEP).

Sumala ni TESDA Caraga Specialist 1 Robert E. Roperos, ang mga trainees sa Northern Mindanao School of Fisheries (NMSF) ug sa Agusan del Norte Provincial Training Center maoy nakadawat sa nahisgutang kahimanan.

Sa bersyon usab ni TESDA Agusan del Norte OIC-Provincial Dir. Emma R. de Villa, ang STEP gipatuman sa buhatan ni 2^nd District Cong. Erlpe John M. Amante.

Ang nahisgutang programa gipundohan nang daan sa nakalabay’ng tuig balor P3.5 milyones.

Tumong sa kongresista nga mahitsasan sa igong “skills” ang kabatan-onang Agusanon sa ingon mahimo kining produktibong indibidwal diha sa komunidad.

Malipayon usab nga gikomperma ni de Villa nga alang ning tuiga 2015, ang buhatan sa kongresista ang subleng na gahin og pundo alang sa maong programa balor P1 milyon.

“Trainees from the Northern Mindanao School of Fisheries (NMSF) and the Agusan del Norte Provincial Training Center were able to receive toolkits from TESDA Officials under the Special Training for Employment Program (STEP).”

“The program was implemented thru the leadership of 2^nd District Cong. Erlpe John M. Amante who has allocated some Php 3.5 million in 2014 to see to it that young people of Agusan del Norte will be equipped with necessary skills to be productive citizens in the community.”

“The good Congressman has again allocated some Php 1-million for the program to be implemented this year,” pagkomperma ni de Villa.

Ilawom sa programa, 97 ka mga trainees ang nakahuman ug nakahupot og Install Wiring and Lighting Devices leading to Electrical Installation and Maintenance NC II; 70 sa Shielded Metal Arc Welding NC I; ug 33 sa Gas Engine Tune-up leading to Automotive Servicing NC II. 

Death Penalty Batok Drugas, OK

Ni Alex Mapoy

Station Commander PSI Tacio (Dili tinuod nga
pangalan, apan usa siya ka hepe sa pulis.)

BUTUAN CITY – Mas maayong ibalik ang death penalty sa Pilipinas aron mapahamtangan sa silut kamatayon ang mga langyaw nga nakahimo og kalapasan labi na sa pagpayuhot sa gidiling druga.

Kaugalingon kining baruganan sa usa sa mga hepe sa kapulisan ning siyudad human gikuhaan og reaksyon kabahin sa subleng pagbukal sa hisgutanan nga death penalty.

Ang baruganan sa maong hepe, wala nagpresentar sa kinatibuk-ang baruganan sa han-ay, kondi kaugalingon lamang kini nga panglantaw.

Sumala ni Police Senior Inspector Tacio, dili tinuod nga pangalan, kasamtangang Station Commander sa usa sa mga presento sa kapulisan ning siyudad, angayan nga ibalik ang death penalty aron tahado ang mga langyaw sa pagpayuhot sa gidiling druga.

Na obserbahan ni PSI Tacio, kampante kaayo ang mga langyaw nga mohimo og kremin dinhe sa nasod sama sa pagpayuhot sa bulto nga druga sanglit kon masakpan ug makonbekto man sa kaso, kutob lang life sentence o pagkapriso sa tibuok kinabuhi ang pinakagrabe nga silot nga mapahamtang.

Gitin-aw sa opisyal, gawas nga tahado ang mga langyaw, masumpo usab ang kurapsyon sa han-ay o ni bisan kinsang opisyal sa goberno nga dunay kagahom nga mo paluyo sa mga sindikato sanglit duna man kini ikahanyag nga dakong kantidad.

Nagtuo ang opisyal nga dali ra hayluon ang Pinoy gumikan sa kadako sa kantidad nga ihatag labi na nga segurado na kining makabuhi sa pamilya ug dili na kini mag-antos pa sa tumang kawad-on.

Alang sa nahisgutan, tentasyon ang kwarta sanglit kadaghanan sa mga Pilipino ang mo sugal pagpanimpad sa langyaw’ng kabaybayunan sa pagtuo nga ang paglangyaw maoy makapahaw-as sa nasinatiang kalisod, unsa pa kaha nga suguon lang sa pagpalusot sa drugas, hatagan na kini og pipila ka milyon.

Subay niini, gihingusgan sa opisyal nga ibalik ang death penalty sa Pilipinas.

“Sa ako lang, bisan pa man ako, solido nga Kristiyano, pero, as law enforcer, mo uyon ko nga naay death penalty kay its unfair, kon dunay lapses ang kapulisan, ma-dismiss ang usa ka kaso tungod lang sa technicalities. Sayang lang ang atong successful operation unta, apan pag-abot sa unahan, tungod lang kay life sentence lang, usahay, maka-avail pa sila og parole o probation. Unya, makagawas lang gihapon, padayon lang gihapon ang ilang dili maayong binuhatan. Para sa ako, mas maayo gyud nang nay death penalty para usa pud na sa kahadlokan sa mga langyaw nga mo anhi dinhia nga murag nay gibuhat dinhe kay okey lang dinhe kay life sentence lang. Dinhe usab magsugod ang kurapsyon. Puwede sila maka-offer og dinagko, diha na dayon mo sulod ang dautang hunahuna nga dawaton nila kay makabuhi nako. Dili pareha sa atua mga Filipino, nanglangyaw lang gani ta aron makakuha og dakong sweldo, hinuon dinhe sa atua, makakuha man pud tag trabaho, kaso gamay lang ang sweldo,” baruganan ni PSI Tacio.

Una nang gi-angkon sa nauwahi nga dako ang iyang pagtahod sa Ginoo labi na nga nagdako kini nga usa ka Kristiyano.

Isip Kristiyano, dako ang iyang paghatag bili sa kinabuhi, apan, gumikan sa kahangol sa salapi sa  pipila diin kaugalingon lamang nga katagbawan ang gilantaw, mas maayong ibalik ang death penalty.

“Usa ko nagdako nga nag-ila og Ginoo. Nagatuo kon unsa ka importante ang kinabuhi dinhe sa ibabaw sa kalibotan ug unsa ka importante ug gi-unsa nato kini paghatag bili. Pero, seguro samtang anaa pa ta ning kalibotan nga nakita nato kon unsa gyud kining mga tao nga dili sila, walay satisfaction, ang ilaha, mohimo lang sa personal interest aron sila mabuhi nga maharuhay,” pag-angkon sa opisyal.

Low Pressure Nasinatian

Ni Alex Mapoy

BCWD Senior Public Relation Officer Ramil Barquin. 

BUTUAN CITY – Upat ka oras nga nakasinati sa hinay nga pressure sa tubig ang tibuok dakbayan kagahapong adlawa.

Basi sa advisory nga gipaabot ni Butuan City Water District (BCWD) Senior Public Relation Officer Ramil Barquin, nihinay ang pressure sa tubig tungod sa gihimong “maintenance activity” sa Infiltration Gallery partikular na sa tinubdang bahin sa tubig sa Sitio Iyao, Brgy. Anticala sakop ning siyudad.

Sumala ni Barquin, gawas nga hinay ang pressure sa tubig, dunay pipila ka bahin sa dakbayan labi na kadtong nahimutang sa taas nga mga lugar ug sa tumoy nga bahin nga na abot sa serbisyo sa water district, nakasinati sa pagkawala sa suplay sa tubig.

“Conduct maintenance activity of the Infiltration Gallery at the water source located at Sitio Iyao, Barangay Anticala.”

“Entire service area will experience low water pressure while end points of the system may be waterless.”

Alayon niini, daling gitambagan kagahapon ang mga konsumidor sa pagpundo og tubig nga igo konsumohon sa maong gidugayon.

Gawas niana, gitambagan usab ang katawhan sa dili pagamit og tubig sugod ala-1:00 hangtod alas-4:00 sa hapon sanglit sa maong mga oras, masinatian ang lubog nga tubig.

“Concessionaires are advised to prepare for the scheduled water service interruption by storing water.”

“You are further advised not to use water while maintenance works are being undertaken, as water is turbid.”

Mitigating Measures kontra El Niño Gipakusgan

Ni Alex Mapoy

Courtesy of Department of Agriculture Caraga

BUTUAN CITY – Gipakusgan sa Department of Agriculture (DA) Caraga ang mitigating measures batok Mild El Niño Phenomenon nga nasinatian sa dakong bahin sa nasod.

Basi sa nakalatag nga El Niño Mitigation and Adaptation Plan sa ahensya, dunay tulo ka mga mitigating measures ang gipatuman nga naglangkob sa Production Support Services, Extension Support Services, ug Irrigation Development Services.

Segon ni DA Caraga Information Section Chief Emmylou T. Presilda, ilawom sa Production Support Services, na sulod ang buffer stocking, pagpanghatag og mga binhi sama sa humay ug mais ngadto sa mga mag-uuma, pagpang-apud apod og rodenticide, bactericide, drugs and biologics, ug animal dispersal sama sa kabaw, baka, kanding, ug baboy.

Ilawom usab sa Extension Support Services, ang ahensya magpahigayon og Farmer’s Field School, dunay retooling, ug gisuportahan ang Local Farmer Technicians.

Sa Irrigation Development Services, anaa ang bag-ong diversion dam, pag-ayo sa diversion dam, pagpanghatag og pump and engine sets, irrigation system open source, pump set, irrigation canal, ram pump, ug solar irrigation.

Gitin-aw ni Presilda, ang nahisgutang interbensyon, gipundohan sa ahensya og P75,442,000 alang ning rehiyon.

Sa pagkutlo ning balita, dili pa makapagawas og kompletong detalye ang opisyal kabahin sa kinatibuk-ang damyos sa nasinatiang kainit sa panahon labi na sa mga pananom ning rehiyon.

Pasabot sa opisyal, padayon ang gihimo niining konsolidasyon kabahin sa nahimong kadaut sa kainit sa panahon.

Gipasalig sa opisyal nga sunod bulan, ipagawas na nila ang detalye kabahin sa epekto sa Mild El Niño. 

Legitimation sa Bata Gipasabot

Ni Alex Mapoy

PSA Caraga Regional Director Rosalinda
Celeste – Apura. 

BUTUAN CITY– Gipasabot sa Philippine Statistics Authority (PSA) Caraga ang kabahin sa proseso sa pag-legitimize sa bata labi na niadtong magtiayon nga nakabaton og anak, adiser nakasal.

Sumala ni PSA Caraga Regional Director Rosalinda Celeste – Apura, ang pag-legitimize sa bata sa magtiayon puwede nang himuon sa lebel sa Local Civil Registrar.

Dugang ni Apura, mas sayon lamang ang proseso ug dili na kaayo gastoso sanglit dili naman kini maduso sa korte.

Gihimong sanglitanan sa direktor ang pangalang, Juan Taclob diin ang apelyido nga Taclob mao ang apelyido sa inahan samtang ang apelyido sa amahan mao ang Tanzan, apan, wala kini nahimong apelyido sa bata dihang kini girehistro.

Wala nadala sa bata ang apelyido sa amahan nga Tanzan sanglit ang ginikanan sa bata, dili pa kasado adtong panahona dihang kini nahimugso.

Human makasal ang ginikanan sa bata, puwede na madala sa nahisgutan ang apelyido sa amahan nga Tanzan aron ang kompletong pangalan sa bata, mahimo nang Juan Taclob Tanzan.

Tambag sa opisyal, kon ipadala sa amahan ang iyang bansagon ngadto sa anak, sayon lamang ang pag-legitimize niini.

Ang gikinahanglang dokumento alang sa child legitimation ang mo sunod maghimo og joint affidavit of legitimation ang ginikanan sa bata, NSO copy sa marriage certificate, NSO copy sa birth certificate sa bata, ug Certificate of No Marriage (CENOMAR) sa inahan ug amahan sa bata.

Sa higayong makuha na ang gikinahanglang rekisitos, iduso kini ngadto sa Local Civil Registrar (LCR) aron masunod sa bata ang bansagon sa amahan.

Kon ugaling, ang ginikanan sa bata, wala na namuyo sa lungsod dis-a gipakatawo ang bata, mahimo kining mo duol sa LCR sa munisipyo nga kasamtangang gipuy-an aron matabangan kini pag-proseso sa legitimation sa bata.

Gi-awhag usab sa opisyal ang mga ginikanan nga adiser mag-proseso sa legitimation sa bata, mo duol kini LCR sa munisipyo aron kini magiyahan pag-ayo sa angayan niining pagabuhaton.

Mas labing sayo, mas labing maayo, pagtin-aw sa direktor sa ingon dili na mahasol pa ang bata sa higayon kini mo eskwela na.

1 Kilo Shabu Nakompiska, Magtiayon Dakpan

Ni Alex Mapoy

Philippine Drug Enforcement Agency (PDEA) Regional Office Caraga.

CAGAYAN DE ORO CITY– Isa ka kilo nga shabu ang malamposon nga nakompiska sa hiniusang puwersa sa mga awtoridad human gi-serve ang warrant of arrest sa Zone 1, Brgy. Kauswagan, sakop sa nahisgutang siyudad pasado alas-4:00 kagahapon sa ka adlawon.

Ang nahisgutang warrant of arrest gipagawas sa sala ni Judge Godofredo B. Abul, Jr. ang Presiding Judge sa 10^th Judicial Region, Branch 4, Brgy. Libertad, siyudad sa Butuan.

Unod sa maong kamanduan mao ang pagsikop sa magtiayon kinsa nakalapas sa Section 11, Article II sa Republic Act 9165 o mas naila nga Comprehensive Dangerous Drugs Act of 2002.

Basi sa impormasyon nga nakuha gikan sa buhatan ni Philippine Drug Enforcement Agency (PDEA) Caraga Regional Director Julius R. Navales, naila ang maong magtiayon nga sila Jamairah Dumrang kinsa nagdala sa mga alias nga Ainah Sarip ug Bebe Sangcopan ug ang mister niining si Amen Dumrang kinsa nagdala sa mga alias Haji Amin Ansari ug Mark Amin.

Nakuha sa posisyon sa magtiayon ang isa ka kilo nga shabu nga gisulod sa dako nga Ziplock transparent cellophane, isa ka unit sa Caspian punto 45 nga pistola nga dunay Serial No. 739162 nga dunay holster, mga pinansyal nga dokumento, duha ka buok mobile phone, ug mga drug paraphernalia.

Gibanabana sa mga awtoridad nga nagkantidad ang nakompiskang shabu og P8 – milyones.

Sa pinakaulahing kasayoran nga nahipos ning mantalaan, gidala na ngadto sa PDEA 10 Regional Laboratory ang mga nakuhang “drug evidence” alang sa “qualitative” ug “quantitative”  examination.

Kasamtangan nga gitanggong ang magtiayon sa Detention Cell sa PDEA 10.

Ang maong operisyon, naglangkob sa PDEA 10 nga gipangulohan ni IA3 Vincent Cecil M. Orcales, Team Leader Misamis Oriental, PSET, ug IA5 Christy Silvan, ang hepe sa Plans and Operations Division (POD) sa PDEA Regional Office Caraga.