Thursday, July 9, 2015

Rubber Industry Gipakusog, Pasilidad Gitunol

Ni Alex Mapoy
Gilauman nga makatabang ang Rubber Processing Plant sa pagpakusog sa industriya sa rubber sa probensya ug mo dako usab ang kinitaan sa mga benepisyaryo. Photo by Wilfredo Abrea
PROSPERIDAD, Agusan del Sur – Kampante ang kadumalahan sa Department of Agriculture (DA) Caraga nga mapakusog ang industriya sa rubber ning rehiyon human hingpit nga gi-inagurahan ang Crumb Rubber Processing Facility sa Brgy. San Vicente, Prosperidad, sakop sa nasangpit nga probensya adtong adlaw’ng Martes.

Senior Citizen Gipaalerto

Ni Alex Mapoy
METRO MANILA – Gipa-alerto sa Philippine Health Insurance Corporation (PhilHealth) ang tanang senior citizens sa tibuok nasod kabahin sa pagdagsa sa mga fixers.

Modus sa mga fixers, tabangan ang senior citizen nga maka-enrol o marehistro sa PhilHealth, apan magpabayad kini sa serbisyong gihatag.

Sa impormasyon nga gipaabot ni PhilHealth Central Office Information Officer Pinky G. Aragones, gitambagan ni PhilHealth President and CEO Alexander A. Padilla ang tanang senior citizens nga dili magpailad sa mga fixers.

Pre-Marriage Counselling Gilab-as

Ni Alex Mapoy
AGUSAN DEL SUR – Subleng nalab-as ang kahibalo sa Pre-Marriage Counselling (PMC) team gikan sa kalungsoran sa Agusan del Sur human napailawom sa tulo ka adlaw nga refresher course nga gipasiugdahan sa Population Commission (PopCom) Caraga.

Nahitabo ang maong kalihokan tungod usab sa inisyatibang gihimo sa probensyal nga kagamhanan sa Agusan del Sur.

Katuyoan niini nga mas mapalambo ug malab-as ang nakat-onan sa mga PMC counsellors aron maseguro nga epektibong mapatuman ang PMC program sa matag lungsod sama sa pagpahigayon og PMC sessions nga salmotan sa magtiayon, ug pag-awhag sa magtiayon nga suportahan ang nahisgutang programa.

P57.8M PAMANA Checks Gitunol

Ni Alex Mapoy
BUTUAN CITY – Duha ka mga probensya sa rehiyon sa Caraga ang hingpit nga nakadawat og pundo gikan sa panudlanan sa Department of Interior and Local Government (DILG) Caraga alang sa pagpatuman sa Payapa at Masaganang Pamayanan (PAMANA) projects atol sa gipahigayong Regional Peace and Order Council (RPOC) Second Quarterly Meeting diha sa Mazaua Island Resort ning siyudad bag-ohay lamang.

Nadawat sa Agusan del Sur ug Surigao del Sur ang cheque nga nagkantidad og P57.8 milyones.

Gikabutyag ni LGOO II Archie Rose G. Vasquez, sa kinatibuk-ang kantidad, gidawat ni Provincial Administrator Efren Rivas alang sa probensya sa Surigao del Sur ang cheque balor P33.8 milyones samtang gidawat usab ni Provincial Governor Adolph Edward G. Plaza ang cheque balor P24 milyones.

Pipeline Naguba, Contractor Gipasidan-an

Ni Alex Mapoy
Daghang tubig ang na usik human aksidenteng na igo ang pipeline sa contractor nga nagpahigayon pagkonkreto sa kanal sa Del Pilar Street ning siyudad. Photo courtesy of BCWD.

BUTUAN CITY – Maayong pagkaguba sa isa sa mga tubo sa Butuan City Water District (BCWD) human aksidenteng na igo sa gihimong excavation resulta sa pagbugwak ug pagkausik sa bultong tubig diha sa Del Pilar Street sakop ning siyudad adtong Merkules sa buntag.

Wednesday, July 8, 2015

Ihap sa Pag-Ibig Members Nisaka

Ni Alex Mapoy
Gipasigarbo ni Pag-Ibig Butuan Branch Manager Christopher Loon ang pagtaas sa ihap sa mga membro sa buhatan gumikan sa pagbarug sa daghang negosyo ning siyudad ug subsob niini nga kampanya. Photo by Alex Mapoy
BUTUAN CITY – Mas nisaka ang ihap sa nahimong membro sa Pag-Ibig Butuan Branch sa bulan sa Hunyo sa kasamtangang tuig kon itandi sa samang bulan sa nakalabay’ng tuig 2014.

Deworming Day Gipangandaman

Ni Alex Mapoy
Pursigido si DOH caraga Regional Director Dr. Jose 
Llacuna, Jr. nga purgahon ang kabataan aron 
magdako kini nga himsog.  
BUTUAN CITY – Doble-kayod ang buhatan sa Department of Health (DOH) sa pagpangandam sa gitakdang National School Deworming Day karong Hulyo 29 sa kasamtangang tuig.

Ang nahisgutang kalihokan ipahigayon uban sa pag-abag sa Department of Interior and Local Government (DILG), ug Department of Education (DepEd) diin ang mga estudyante maoy target nga benepisyaryo.
Nasabotan sa tulo ka mga ahensya nga magpahigayon og usa ka adlaw nga pagpamurga sa kabataang estudyante.

Hisayran nga target sa nahisgotang kampanya nga mapurga ang 16 milyones nga kabataan kinsa nagtungha sa pampublikong tunghaan.

Pipila sa mga timailhan sa batang gibitok mao ang abnormal nga pagdako sa tiyan, kalibangaon, pagsuka, ug pag-ubos sa timbang.

Dunay mga kaso nga bisan dili masinati ang maong mga timailhan, dili pa gihapon kini makonsidera nga wala kini bitok sa tiyan.

Ang bitok sa tiyan usa matod pa ka klase sa impeksyon diin dunay bitok sa tawo nga kusog mo supsop sa nutrisyon sa lawas nga angay lamang unta sa tawo.

Pamuyo sa Agusanon Nilambo

Ni Alex Mapoy
Gikomperma ni Aneco PIO Danny Dela Cena nga nibentaha 
ang pamuyo sa mga benepisyaryo sa Sitio Electrification 
Program nga gipatuman sa buhatan. 
Photo by Alex Mapoy
BUTUAN CITY – Nibentaha ang ekonomikanhong kahimtang sa mga Agusanon human hingpit nga nakabaton og linya sa kuryente.

Dako ang nahimong kausaban sa mga sitio nga nahatagan og linya sa kuryente sanglit nahimo kining bibo ug daghan usab nga mga gagmay’ng negosyo ang namarug.

Sa estimate, lagpas na sa 200 ka mga sitio ang dunay linya sa kuryente sukad gipatuman sa Agusan del Norte Electric Cooperative, Inc. (ANECO) ang Sitio Electrification Program (SEP).

Gikabutyag ni Aneco Public Information Officer Danny Dela Cena, mokabat na lamang sa 21 ka mga sitio ang wala nahatagan og linya sa kuryente.

Kampante ang opisyal nga sa sunod hugna sa pagpatuman sa SEP, makabaton na og linya sa kuryente ang nahibiling mga sitio sa probensya.

Nasayran nga ilawom niini nga programa, ang pamilya nga naka-benepisyo nakapahimulos sa libre nga instalasyon, 2 ka libreng suga, ug libreng switch.

20 Oras Waterless Nasinati

Ni Alex Mapoy
Gi-ayo ang nag-leaking nga 4-inch diameter uPVC pipe 
interconnected to the 12-inch diameter uPVC pipe at 
Lemon Road crossing Amamaylan Road. Photo 
courtesy of BCWD
BUTUAN CITY – Baynte ka oras nga nawad-an og suplay sa tubig ang pipila ka bahin sa dakbayan sa Butuan human nagpahigayon og emergency repair ang mga personahe sa water district sa Lemon Road crossing Amamaylan Road ning siyudad.

Ang apektadong mga lugar naglangkob sa Lemon, IRA, Las Casas Elena, ug mga lugar nga duol sa Baan Km. 3 Barangay Hall.

Nawad-an og suplay sa tubig ang mga residente sa nahisgotang mga dapit sugod alas-10:00 kagahapon sa buntag hangtod alas-5:00 kaganihang buntag.

Sa impormasyon nga gipaabot ni Butuan City Water District (BCWD) Senior Public Relations Officer Ramil S. Barquin, giputol ang suplay sa tubig sa maong mga dapit human nag-leaking ang 4-inch diameter uPVC pipe nga interconnected ngadto sa 12-inch diameter uPVC pipe sa nasangpit nga dapit.

Mas gipili sa water district pagputol sa suplay sa naasoy’ng mga dapit aron mahatagan og kahigayonan ang ilang personahe pag-ayo sa nag-leaking nga tubo aron dili masayang ang tubig.

Tuesday, July 7, 2015

Suspension vs Hospital Gitaguan?

Ni Alex Mapoy
Pabiling normal ang operisyon sa Butuan Doctors' Hospital taliwala nga dunay napagawas nga suspension order gikan sa Bureau of of Health Facilities and Regulatory Services. Wala lamang kini napatuman tungod sa gidusong apela sa BDH ngadto sa buhatan ni Health Sec. Jannette Garin.
BUTUAN CITY – Wala gitaguan ang suspension order kondi dunay nakaduso nga apela ang kadumalahan sa Butuan Doctors’ Hospital (BDH) ngadto sa buhatan ni Health Secretary Janette Garin hinungdan nga wala kini na serve ngadto sa nahisgotang tambalanan hangtod ning orasa.

Monday, July 6, 2015

33 Mayor sa Caraga Gidayeg

Ni Alex Mapoy
DENR Caraga Spokesperson Eric Gallego
BUTUAN CITY – Gidayeg sa kadumalahan sa Department of Environment and Natural Resources (DENR) Caraga ang 33 ka mga mayor ning rehiyon tungod sa aktibong partisipasyon sa National Greening Program ( NGP) pinaagi sa Bottoms-up Budgeting (BUB) scheme sa Department of Interior and Local Government (DILG).

Sumala ni DENR Caraga Spokesperson Eric Gallego, subleng gipahinumdom ni DENR-13 Regional Director Nonito M. Tamayo ang kabahin sa kagustohan ni Pangulong Noynoy Aquino nga molambigit ang katawhan sa pagmugna og plano ug motabang pagpatuman sa mga proyektong haum sa panginahanglan sa komunidad nga gipuy-an.

Dugang ni Gallego, gikomperma ni Dir. Tamayo nga pinaagi sa NGP nga gisuportahan sa BUB program, nakamugna kini og 4,856 ka mga trabaho nga napahimuslan sa 7,105 ka indibidwal gikan sa lima ka probensya ning rehiyon nga gilangkoban sa Agusan del Norte, Agusan del Sur, Surigao del Norte, Surigao del Sur, ug Province of Dinagat Island (PDI).

“The NGP through the BUB program has generated 4,856 jobs benefiting 7,105 in the five provinces of the region,” tipik sa pagkomperma ni Dir. Tamayo.

Membro Gitambagan Pagkuha’g UMID Card

Ni Alex Mapoy
Sample sa Unified Multi-Purpose ID
BUTUAN CITY –Giawhag sa kadumalahan sa Social Security System (SSS) Butuan ang tanang membro sa buhatan nga magkuha og Unified Multi-Purpose ID.

Nihiling sa Food Poisoning Victims Ipatawag

Ni Alex Mapoy
DOH Caraga Regional Director Jose Llacuna, Jr.
BUTUAN CITY – Plano sa Department of Health (DOH) Caraga nga ipatawag ang doktor nga naghiling sa 32 ka mga Grade 4 pupils kinsa nabiktima sa food poisoning diha sa Doongan Central Elementary School ning siyudad sa nakalabay’ng Bernes.

Tuyo ni DOH Caraga Regional Director Jose Llacuna, Jr. nga mahibaw-an ang tinuod nga hinungdan sa pagkahilo sa mga biktima human nakakaon matod pa sa giingong chocolate.

Niangkon si Dir. Llacuna, wala pa nila naka-estorya personal ang doktor nga nihiling sa mga biktima hinungdan nga isa niining mga adlawa, ilang ipatawag ang nihiling niini.

Bisan pa man, gikomperma sa opisyal nga daling nitunol ang rehiyonal nga buhatan og mga dextrose ngadto sa Agusan del Norte Provincial Hospital aron magamit sa mga biktima.

Sa bahin ni DOH Caraga Senior Health Program Officer ug kasamtangang Program Coordinator for Health Emergency Richard Maniago, gi-angkon sa opisyal nga dili pa nila mahatag ang saktong pagpasabot bahin sa maong insidente.

World Population Day, Kasado Na

Ni Alex Mapoy
PopCom Caraga Regional Director Alexander A. Makinano said the 
forum 
seeks a comprehensive and integrated course of action 
on population calamities
BUTUAN CITY – Pangunahan sa Population Commission (PopCom) Caraga ang pagselebrar sa World Population Day karong Bernes, Hulyo 10, ning kasamtangang tuig.

Hisayran, ang orihinal nga petsa sa World Population Day mao ang Hulyo 11, apan gi-atras kini sa komisyon sanglit ang maong petsa natunong sa adlaw’ng Sabado, hinungdan nga Bernes na lamang kini ipahigayon.

Katuyoan sa selebrasyon mao ang pagtuki sa nagkadaiyang isyu labi na sa gitawag og population calamities atol sa ipahigayong inter-agency ug multi-sectoral forum.

Sumala ni PopCom Caraga Regional Director Alexander A. Makinano, tinguha sa komisyon nga pinaagi sa paghisgot sa nagkadaiyang isyu sa “population calamities,” makahimo ang buhatan sa mas komprehensibo ug nilangkob nga sulbad sa mo tumaw unya nga mga isyu.

Prevalence Rate sa Overweight ug Obesity Gikaalarma

Ni Alex Mapoy 
Gidasig ni DOH Caraga RD Jose Llacuna, Jr. nga batasanon ang batasanon 
ang pagkaon sa gulay, prutas, legumes sama sa beans, ug uban pang 
pagkaon nga taas sa fiber aron makabaton sa himsog nga panglawas.
BUTUAN CITY – Gikaalarma sa kadumalahan sa Department of Health (DOH) Caraga ang pinakaulahing datos nga nahipos diin ang prevalence rate sa overweight ug obesity ning rehiyon nilansang sa 35%, mas taas kon itandi sa national prevalence rate nga 31.1%.

Subay niini,  doble-kayod ang kadumalahan ni DOH Caraga Regional Director Dr. Jose Llacuna, Jr. uban sa pag-abag sa National Nutrition Council (NNC) nga mahatagan sa tino nga kasulbaran ang nahisgutang kaso.

Tinguha ni Dir. Llacuna ug sa NNC nga makabaton sa himsog nga panglawas ang mga Caraganons diin kon dili man hingpit nga mawagtang ang maong suliran, makunhoran ang prevalence rate sa overweight ug obesity isip pagsuporta sa nasodnong kampanya nga makab-ot ang “normal weight.”

Sunday, July 5, 2015

Breastfed Hugot nga Girekomenda

Ni Alex Mapoy
Breast milk is best ever milk compared to commercial infant formula.
BUTUAN CITY – Giawhag sa kadumalahan sa Department of Health (DOH) Caraga ang mga inahan nga batasanon ang pagpasuso sa bata.

Buang sa Butuan Napasagdan

Gipasigarbo nga highly urbanized city ang Butuan. Mas nikusog ang ekonomiya sa dakbayan diin nanglumba pagpamarug ang mga bangko. Subo lamang sanglit kini lamang nga siyudad nga malambuon nga wala nakahipos sa mga tawong buang nga naglatagaw sa kadalanan. Bisan asa na lamang kini magpagawas sa hugaw ug matulog. Pakyas ang kagamhanan pagpangita og saktong lugar nga kapahilunaan sa mga nahisgotan aron maatiman. Gamay lamang kini nga butang, kon ang piniling opisyal, duna bay maayong panglantaw alang sa kabulahanan sa tanan. Photo by Alex Mapoy

Processing Plant Gitakdang Ilusad

Ni Alex Mapoy
Sample sa mahimong produkto sa Coco Fiber Processing Plant nga nahimutang sa Brgy. Mabuhay siyudad sa Bayugan. Photo by Alex Mapoy
BAYUGAN CITY – Gitakdang ilusad sa Philippine Coconut Authority (PCA) Caraga ang Coco Coir Fiber Processing Plant nga nahimutang sa Brgy. Mabuhay sakop ning siyudad sa hinapos nga bahin ning bulana.

Employees Gipailawom sa Values Workshop

Ni Alex Mapoy

To uncover overt and introvert traits and attitudes of individuals, a sharing sessions was conducted facilitated by Director Christopher Mabale (far right standing) of CSC Agusan del Norte. Photo Courtesy of Aurelius P. Arais & Fretcher Magatao, DA-13
BUTUAN CITY – Gilauman nga mahimong epektibong empleyado ang 144 ka mga bag-ong personahe sa Department of Agriculture (DA) Caraga human napailawom sa Values Orientation Workshop.