Pagbuhi sa Bagani; Nagtamay sa Kultura

Ni Alex Mapoy

Dugay nang gibungkag ang Bagani, apan gibuhi sa militar nga maoy nakapatibulaag sa tribu.

BUTUAN CITY – Hugtanong gikondina sa 27 ka mga datu sa lumad ang subleng pagbuhi sa militar sa Bagani sa tribong lumad sanglit nagtamay kini sa ilang kultura.

Usa sa mga unod sa “Hiniusang Pamahayag sa mga Datu sa Caraga” mao ang pagklaro nga dugay nang giwala ang Bagani sa istraktura sa Lumad sanglit dili na gusto pa ang tribu og kagubot.

Nabungkag matod pa ang Bagani subay sa gihimong tampuda kaniadto sa ka apo-apohan sa kasamtangang kaliwatan diin nasabotan nga ang bisan unsa mang bangi sa mga tribu, ipaagi na sa usa ka husay aron walay kagubot nga mahitabo.

Alang sa mga nahisgotan, ang suble matod pang pagbuhi sa kasundalohan sa Bagani usa ka dakong pagtamay sa kultura sa Lumad.

Pugsanon matod pang gipa-apil sa militar ang mga Lumad sa grupong paramilitar gamit ang konseptong Magahat Bagani nga maoy nakapabungkag sa relasyon sa tribu diin gihimo matod pang kasangkapan ang gi-armasang indibidwal sa pagpatay sa kaliwatan.

“Ang pagtukod ug pag-armas, pugos nga pagpaapil kanamo sa mga grupong paramilitar ug paggamit sa konseptong Magahat-Bagani, dakong pagtamay sa among kultura ug sa katawhang Lumad. Dugay nang nawala ang Bagani sa istraktura sa Lumad tungod sa pagpahigayon og tampuda kaniadto pang panahon sa mga apohan sa kasamtangang henerasyon sa katigulangan diin  nagkasinabot ang tanang Lumad sa rehiyon sa Caraga nga undangon na ang gera sa tribu o tribal war ug ang bisan unsang bangi sa mga tribu iagi og husay alang sa malinawong pamuyo. Busa, dakong pagpanglapas ang gihimo sa AFP diha sa pagtukod utro sa Bagani ug ang paggamit niini sa pagpamatay sa among kaliwatan,” tipik sa hiniusang pamahayag sa 27 ka mga datu sa Lumad.