World Environment Day Gisaulog

Ni Alex Mapoy

Photo File of Department of Environment and Natural Resources (DENR) Caraga.

BUTUAN CITY – Gibuksan sa Department of Environment and Natural Resources (DENR) Caraga ang pagselebrar sa World Environment Day pinaagi sa pagpahigayon og Lakad Para Sa Kalikasan gikan sa Guingona Park ug natapos sa Capitol Compound ning siyudad, adlaw’ng Bernes, kaganihang alas-5:30 sa buntag.

Ang nahisgutang kalihokan kabahin lamang sa pagselebrar sa ahensya sa Environment Month – kansang selebrasyon, tinuig nga gihimo aron ang katawhan padayong mapahigmata kabahin sa kabililhon sa kinaiyahan.

DENR Caraga Regional Spokesperson
Eric Gallego. Photo by Alex Mapoy

Sumala ni DENR Caraga Regional Spokesperson Eric Gallego, gipaabot ni DENR Caraga Regional Director Nonito M. Tamayo, CESO IV sa katawhan, walay laing katuyoan sa selebrasyon kondi ang pagdasig sa publiko nga panalipdan ug ikonserba ang rekursos naturales sa palibot.

Dugang matod pa ni Tamayo, ang kaugmaon sa kalibotan mag-agad sa desisyon sa matag indibidwal diin kon magpaturagas ang kada usa pagamit sa rekursos naturales, padayon kining madaut ug mawala hangtod dili na makita sa umaabot nga henerasyon.

Gipasabot sa direktor, ang tema, “Seven Billion Dreams. One Planet. Cosume with Care,” nagpahinumdom sa matag usa nga duna kini kaakohan kon unsaon pagamit sa husto ang rekursos naturales nga molambo ang ekonomiya ug dili mabutang sa peligro ang kinabag-an o ang kalibotan sa kinatibuk-an.

Angayan matod pang mahigmata ang tanan nga gumikan sa paspas nga pagsulbong sa ihap sa populasyon, paspas usab nga nadaut ang kinaiyahan butang nga nanginahanglan sa hinanaling aksyon.

Gitagna sa mga eksperto nga pag-abot sa tuig 2050, ang populasyon sa kalibotan molansang na sa 9.6 bilyones ug ang kasamtangang kinaiya sa mga tawo ngadto sa kinaiyahan magpabilin, mas maayo matod pang dugangan ug tulo ka planeta aron maoy puy-an sa mga tawo sanglit ang rekursos naturales nianang panahona, magkulang na.

Sa samang tuig, ang pagkuha sa resources sa kalibotan, moabot na sa 140 bilyones ka tonelada, kansa mas dako kon itandi sa tuig 1900 nga anaa lamang sa 7 bilyones ka tonelada.

Alang kang Tamayo, ang pinakanindot nga paagi aron maseguro ang produktibong kaugmaon, mao ang paghimo og mga lakang nga ikaayo sa kinaiyahan ug minusan ang kalihokan nga makadaut niini sama sa pagpahigayon sa iligal nga pagpamutol sa kahoy ug pagmina sa kinaiyahan.

Bisan pa man, malaumon ang opisyal nga kon ang 7 bilyones ka mga tawo sa tibuok kalibotan, maghiusa, mag-usab sugod sa kaugalingon alang sa ikaayo sa kinaiyahan, walay imposible nga dili makalahutay ang tawo ug malipayon nga mohangop sa kaayohang makuha sa rekursos naturales nga anaa sa palibot.

Gitambagan usab  sa opisyal ang publiko nga isip pagsugod sa kausaban, mas maayo matod pang likayan ang pagamit sa mga plastic bags o kaha pagamit sa mga sakyanan nga kusog mo buga og aso nga maoy pipila sa mga hinungdan nganong nadaut ang kinaiyahan.